Sonuç Bildirisi

ASANSÖR SEMPOZYUMU 2010 SONUÇ BİLDİRGESİ
21 – 23 MAYIS 2010

Asansör Sempozyumu 21 – 23 Mayıs 2010 tarihleri arasında İzmir Kültürpark Fuar alanında Elektrik Mühendisleri Odası ve Makina Mühendisleri Odası tarafından 603 kayıtlı delege olmak üzere yaklaşık 1000 kişinin katılımıyla İzmir‘de gerçekleştirilmiştir.

Sempozyum 14 kurum ve kuruluş tarafından desteklenmiş olup, sempozyum boyunca 7 oturumda 27 bildiri, 1 panel, 3 çalıştay, 5 kurs, ilköğretim çağındaki çocukların bilinçlendirilmesi amacıyla "asansör ve yürüyen merdivenlerin güvenli kullanımı" konusunda eğitim çalışması gerçekleştirilmiştir. Sempozyum katılımcıları sempozyuma paralel olarak düzenlenen Asansör ve Asansör Teknoloji Fuarını da ziyaret ederek yeni ve ürün ve teknolojileri de görme olanağı bulmuşlardır.

Sempozyumda ayrıca "Asansör Sempozyumu Kurumsal Logo Yarışması" düzenlenmiş, yarışmada dereceye giren eserler sergi alanda 3 gün boyunca sergilenmiştir. Sempozyumun üçüncü günü logo yarışmasında dereceye giren öğrencilere ödülleri verilmiştir.

Asansörlerde Enerji Verimliliği temasıyla düzenlenen Sempozyumun oturumlarında asansör alanında bilimsel, teknik ve AR-GE kapsamında sektörel ve akademik çalışmaların yanı sıra mevzuat, eğitim ve uygulamaya ilişkin özgün bilgi ve deneyimlerin paylaşıldığı ortamlar yaratılmıştır.

Sempozyum kapsamında düzenlenen "Asansörlerde Enerji Verimliliği Uygulamaları ve Mevzuatların Geliştirilmesine Yönelik Öneriler" başlıklı panelde ise; Tübitak MAM, Makina Mühendisleri Odası, Elektrik Mühendisleri Odası, ve Türkiye Asansör Platformu temsilcilerinin katılımıyla konu ayrıntılı olarak tartışılmış, görüş ve öneriler üretilmiş ve paylaşılmıştır.

Sempozyum kapsamında düzenlenen 3 adet çalıştayda "Mevcut Asansörlerin İyileştirilmesi ve Güvenliğinin Arttırılması", "Asansörlerin Yapıya Kattığı Değer" ve "Asansör Mühendisliği" konuları ilgili tüm tarafların katılımıyla ayrıntılı olarak tartışılmış, yapılan çalışmalar ve uygulamalar katılımcılarla paylaşılmış, yeni görüş ve öneriler ortaya konulmuştur.

Sempozyum sonucunda aşağıdaki konuların kamuoyuna sunulması karar altına alınmıştır.

• Enerji Verimliliği Kanunu ve Binalarda Enerji Performansı (BEP) Yönetmeliği ile bina tasarımında ve işletilmesinde bir çok yenilik uygulamaya geçmiş olmasına karşın bu konu da mevzuat düzenlemeleri halen tamamlanmamıştır. Odalarımız kanunun tasarı aşamasından itibaren uzmanlık alanına giren tüm mevzuat çalışmalarına destek vermiştir. BEP ile binalarda Enerji Kimlik Belgesi uygulaması kısa sürede yaşama geçirilecektir. Ancak bu mevzuatın içerisinde asansör tarafından harcanan enerjiye ilişkin hiçbir hüküm bulunmamaktadır. Avrupa‘da ise Asansörlerin enerji verimliliğine ilişkin etiketleme çalışmaları sürmektedir. Bu çalışmaların ülkemizde de başlatılması, bu uygulama ile binanın enerji sınıfı belirlenirken tasarımcı için bir tercih kriteri oluşturulmasının sağlanması gerekliliği vurgulanmıştır.

• Asansörlerde enerji verimliğini sağlamak için kullanılan teknolojilerin ve ekipmanların ilk yatırım maliyeti yüksek olmakla birlikte kullanım ömrü boyunca elde edilecek enerji tasarrufu düşünüldüğünde bu maliyet önemini yitirmektedir. Ancak, konutlarda kullanıcıların değil, yatırımcıların karar vermesi fiyatı yüksek olan verimli sistemlerin tercih edilmesini zorlaştırmaktadır. Bu nedenle yüksek verimli sistemlerin teşvik edilmesi, düşük verimli sistemlerin kullanımının engellenmesinin  sağlanması için yasal yaptırımların düzenlenmesi gerektiği vurgulanmıştır.

• Binaların özelliğine göre  değişmekle bir binada harcanan toplam enerjinin ortalama %1,5 ‘u asansörlerde tüketilmektedir. Modern teknolojiye göre tasarlanmış ve üretilmiş sistemler ile enerji verimliliğinde önemli iyileştirmeler sağlandığı, bina trafiğine uygun sistem seçimleri ve işletme sırasında alınacak önlemler ile verim artışlarının sağlanmasının olanaklı olduğu vurgulanarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Asansör Teknik Komitesinde Asansörlerde Enerji Verimliliği konusunun gündeme alınması, elde edilecek sonuçların Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından oluşturulan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğine yansıtılması gerektiği belirtilmiştir.

• BEP Yönetmeliğinde yapılan son değişiklikler ile Enerji Kimlik Belgesini kimin hazırlayacağı konusu karmaşa haline getirilmiştir. Bu hesapların yapılması ve kimlik belgesinin düzenlenmesi çalışmalarının uzman makina ve elektrik mühendisleri tarafından yapılması gerekmektedir. Diğer konularla birlikte asansörler ile ilgili tüketim hesaplarının da uzman makina ve elektrik mühendisleri tarafından yapılarak bina performans hesaplarına dahil edilmesinin sağlanmasının gerektiği belirtilmiştir.

• Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Asansör Teknik Komitesince oluşturulan Mevcut Asansörlerin İyileştirilmesi ve Güvenliğin Arttırılması alt komisyonu yürüttüğü çalışmanın geldiği aşamayı sempozyum katılımcıları ile paylaşmıştır. Alt komisyon ülkemizde sayısı yaklaşık 200.000 olan mevcut asansörlerin iyileştirilmesi ve güvenliğinin arttırılması konusunda teknik öncelikler, aşamalar ve süreler konusunda çalışmaların hızla sürdürüldüğü, bu konuda yapılacak tarama ve denetim çalışmalarının alt komisyon tarafından oluşturulan kriterler çerçevesinde meslek odaları tarafından yapılması ve yapılan çalışma sonucunda ülkemizdeki asansörler ile ilgili bir envanter oluşturulması, bu çalışmanın sağlıklı yürütülmesi konusunda Bakanlar Kurulunca bir yönetmelik yayınlanması gerektiği vurgulanmıştır.

• Eski asansörlerin bir çoğunun enerji verimliliği açısından oldukça kötü durumda olduğu saptaması yapılarak halen hizmette bulunan asansörlerin durumlarının belirlenip, iyileştirme potansiyellerinin ortaya çıkarılması açısından Mevcut asansörlerin iyileştirilmesi ve güvenliğinin arttırılması çalışmasının önemi vurgulanmıştır. Bu çalışmada mevcut asansörlerin enerji tüketimi değerlerinin ölçülmesinin, enerji tüketimini arttıran bileşenlerin saptanmasının sağlanması, bu nedenlerle de bu çalışmanın meslek odaları tarafından yürütülmesi gerektiği vurgusu yapılmıştır.

• Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan "Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliğinde" asansör periyodik kontrollerinin 2012 yılından itibaren A tipi muayene kuruluşları tarafından yapılacağı hükmü bulunmaktadır. Halen periyodik kontrol çalışmaları Odalarımızın yerel yönetimler ile yaptığı protokoller çerçevesinde ülkemizin en az 20 il ve ilçesinde yürütülmektedir. Yapılan periyodik kontrol çalışmaları sonucu bu il ve ilçelerdeki asansörlerin güvenliği önemli oranda arttırılmıştır. Asansör periyodik kontrol çalışmalarını kamusal bir hizmet olup, akredite de olsa ticari kuruluşlar tarafından yapılması durumunda bina yöneticisi (vatandaş) ile asansör bakım firmasını karşı karşıya getireceği, asansör bakım işinin denetimsiz hale geleceği ve kullanıcıların mağdur olacağı, bunun sonucunda da asansörlerin güvenliğinin azalabileceği vurgusu yapılmış, mevcut asansörlerin iyileştirilmesi ve güvenliğinin arttırılması çalışmasının bir tür periyodik kontrol çalışması olduğu vurgulanarak, bakanlığın yeni hazırlayacağı yönetmelikte periyodik kontrol ile hükmünün meslek odaları tarafından yapılır şeklinde değiştirilmesi veya ertelemesi talep edilmiştir.

• İnsan yaşamı için konfor ve kolaylık sağlayan taşıma sistemleri olan asansörler, yasal mevzuata uygun olarak yapılması, tasarımından imalatına, imalatından bakımına, bakımından periyodik kontrolüne kadar tüm süreçlerinde mühendislik hizmetine gereksinim duyan bir uzmanlık alanıdır. Asansör teknolojisindeki çok hızlı gelişmeler ve değişim, enerji verimliliği gibi konular asansörlerde mühendisliğinin önemini gittikçe arttırmaktadır. Odalarımız tarafından yapılan meslek içi eğitim sonrasındaki belgelendirmeler ve teknolojik gelişmeler sonucu mühendislerin sektörde istihdam edilmesinin öneminin artması, asansör konusunda uzmanlaşmış mühendis kavramını ortaya çıkarmıştır. Asansör tasarımı, projelendirilmesi, malzemesi, montajı  risk analizi, bakımı, revizyonu, periyodik kontrolü, iş güvenliği, enerji verimliliği, mevzuat ve ilgili standartlar konusunda teorik ve uygulamalı bilgiye sahip uzmanlaşmış asansör mühendisine sektörün gereksinimi olduğu, Odalarımızın da bu konuda meslektaşlarına yönelik eğitim ve belgelendirme faaliyetlerini geliştirmesi gerekliliği belirtilmiştir.

• Günümüzde her alanda olduğu gibi asansör teknolojileri alanında da çok hızlı bir gelişme ve değişim yaşanmaktadır. Bu gelişmelere uyum sağlamak, ürün ve hizmet kalitesini arttırmak, rekabet edebilme gücünü sürekli olarak sağlayabilmek için sektörde bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarına sahip nitelikli insan gücüne gereksinim vardır. Nitelikli insan gücü sağlamak konusunda üniversitelere, ara teknik eleman yetiştiren okullara ve meslek odalarına önemli görevler düştüğü vurgulanmıştır.

• Binalarda kat yüksekliğinin artması insanların dikey olarak ulaşımının önemini arttırmıştır. Kat yükseklikleri arttıkça dikey iletişim için kullanılan asansörlerin estetik, konfor, güvenlik, enerji verimliliği vb. konulardaki teknolojik gelişimini hızlandırmıştır. Yüksek katlı binaların yapılabilmesinin en önemli unsurlarından olan asansörlerle ilgili dünyada çok önemli yüksek bina uygulamalarını görmek mümkündür. Ülkemizde de yüksek bina uygulamalarında benzer uygulamalar görülmekle birlikte halen %70 - %80 oranında asansör avan projelerine uygun mimari tasarımlar yapılamamaktadır. Dikey ulaşım için bu kadar önemli bir işlevi olan asansörlerin güvenli, konforlu, estetik ve enerji sarfiyatı az bir şekilde yapılabilmesi için tasarım aşamasında mühendisler ile mimarlarımızın bu konuda birlikte çalışmaları gerektiği belirtilmiştir.

• Ülkemiz asansör sektörünün hızla gelişen bir imalat sektörüne dönüştüğü, yapılan imalatların birçoğunun ihraç edilmeye başlandığı, yoğun rekabet ortamında sektörün ihracat yeteneğini sürdürüp geliştirebilmesi için AR-GE çalışmalarına önem vererek teknolojisini geliştirmesinin gerekliliği saptanmıştır. Yerli üretimin ulusal ve uluslar arası rekabet ortamında etkinliğinin arttırılması için AR-GE ve yüksek üretim teknolojisine yönelik yatırımlara destek verilmesinin devlet politikası olması gerektiği vurgulanmıştır.

• Sektörde finansman, sermaye yetersizliği, düşük verimlilik, kalifiye iş gücü, teknolojik ve endüstriyel birikim ve paylaşım sorunlarına ilişkin kalıcı, köklü çözüm mekanizmalarının işlerliğinin artırılması gereksinimi vardır. Sektörde sahip olunan bilgi ve deney birikiminin uygulamaya ve katma değere dönüştürülmesi için sistem tasarımında ulaşılan seviyenin geliştirilerek yaygın kullanımının sağlanması, yerli malzeme üretim ve kullanımının teşvik edilmesi gerekmektedir

• Meslek odalarının kuruluş yasalarının verdiği görev çerçevesinde, kamu yararına ve kamu adına sürdürdüğü üretim ve hizmetlerin kalitesinin yükseltilmesi amacıyla, mesleki denetim hizmetlerinin önündeki yerel ve merkezi siyasi iktidarlarca konulan tüm engeller ve sınırlamalar kaldırılması gerektiği ve  mesleki denetimin olmazsa olmaz koşulunun "uzmanlık ve belgelendirme" olduğu belirtilmiştir.

• AB Teknik Mevzuatının uyumlaştırılması, standartlara uygun üretim ve haksız rekabet koşullarının giderilmesi konularının sektörün ilk gündem maddelerini oluşturmasına karşın mevcut sorunların çözümüne ilişkin etkin koordinasyon zeminlerinin istenilen oranda yaratılamadığı ve/veya değerlendirilemediği saptanmıştır. Bu nedenle sektörle ilgili sorunların çözümünde bilginin paylaşılmasına önem verilmeli, sanayi, üniversite, ilgili kamu kuruluşları (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, TSE, Bayındırlık Bakanlığı) sektör dernekleri ve Meslek Odaları işbirliği içinde çalışmalısının gerekliliği vurgulanmıştır.

TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI