Bayram Tatilinde Dikkat: Tedbir Almak ve Emniyet Kemeri Kullanmak Hayat Kurtarır!

Basına ve Kamuoyuna;

Bu sene Kurban Bayramı 16-19 Haziran tarihleri arasında olmasına karşın hafta sonu ile birleşince 9 günlük bir tatil olacak. Bayram tatiliyle birlikte trafik yoğunluğu artışına paralel olarak trafik kazaları da artmakta, her yıl binlerce insanımız bu kazalar neticesinde hayatını kaybetmektedir. Bu durum bayram tatili öncesinde yola çıkmadan sürücülerin ve yetkililerin alması gereken önlemlerin ve dikkat edilmesi gereken konuların önemini ortaya koymaktadır.

Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı Aralık 2023 ve Mart 2024 tarihli Aylık Trafik İstatistik Bülteni’nde yer alan verilere göre ülkemiz karayolu ağında 2023 yılında toplam 555.668 adet trafik kazası meydana geldi. Bu kazaların 320.676 adedi maddi hasarlı, 234.992 adedi ölümlü, yaralanmalı trafik kazasıdır. 2024 yılının ilk beş ayında meydana gelen toplam 235.153 adet trafik kazasının 96.466 adedi ölümlü, yaralanmalı trafik kazasıdır. Kaza yerinde meydana gelen ölüm ve yaralanma sayıları 2023 yılında 2.984 ve 354.323 kişidir. 2024 yılının ilk beş ayında kaza yerinde ölü sayısı 1.033’e ulaşmış, yaralı sayısı ise 138.676 olmuştur.

2023 yılındaki kazaların %89’u sürücü kaynaklı kazalar olarak raporda yer almıştır. Bu kusurların en sık görüleni %40’a yakın oranla “araç hızını yol, hava ve trafiğin gerektirdiği şartlara uydurmamak” olarak tespit edilmiş olup %15 oran ile ikinci sırada “kavşak, geçit ve kaplamanın dar olduğu yerlerde geçiş önceliğine uymamak” kusuru gelmektedir. 2024 yılında yaşanan kazalarda da bu oranlar güncelliğini korumaktadır.

Göründüğü üzere yaşanan kazaların büyük bir kısmı insan faktöründen kaynaklanmaktadır.

Tedbir Hayat Kurtarır

• Tüm yolcuların emniyet kemeri takmaları, sürücülerin hız sınırına uymaları, yorgun, uykusuz ve alkollü araç kullanmamaları ve hatalı sollama yapmamaları gerekir.
• Sürücüler yola çıkmadan önce yeteri kadar dinlenmeli, 2-3 saatte bir mutlaka mola vermelidir. Uzun mesafeli yolculuklarda, mümkünse iki sürücü ile yola çıkılmalıdır.
• Yolculuk öncesi, görüşü engelleyen, refleksleri ağırlaştıran ilaçlar alınmamalıdır.
• Araçlardaki ilk yardım çantası, üçgen reflektör, yangın söndürme cihazı gibi zorunlu donanımların tam olduğu kontrol edilmelidir.
• Yaz lastiği kullanmak ve lastiklerin hava basıncını kontrol etmek gerekmektedir.
• Hız sınırlarına uymak ve takip mesafesine dikkat etmek önemlidir.

Otoyollarda Hız

• 1.7.2022 itibariyle otoyollarda otomobillerin hız sınırının yükseltilmesi kaza risklerini artırırken, takip mesafesinin anlam ve önemini de artırdı. Hızın 120 km/h’dan 140km/h’a %17 artması araçların kinetik enerjilerinin %36, bu arada yakıt sarfiyatının da %59 artmasına neden olacaktır. Kinetik enerjideki bu artış çarpışma sonrası hasarı, yaralanma ve ölümleri artıracaktır. Bu nedenle otomobil sürücülerine önerimiz; hızlarını artırmayıp, takip mesafelerini artırmaları ve mecbur kalmadıkça en sol şeride girmemeleri, bu şeridi sürekli işgal eden ve önündeki araçları selektörle taciz eden ve makaslama yapan araçlara karşı dikkatli olmalarıdır. Yakıt fiyatlarının aşırı arttığı bu günlerde hızı düşürmek en kolay tasarruf yöntemi olacaktır.
• Takip mesafesinin yükleme ile ağırlığı artmış araçlarda arttığı, fren mesafesinin uzayacağı unutulmamalıdır.
• Araçların bakımları tatile çıkmadan en az bir hafta önce yetkili servislere yaptırılmalıdır.
• Sürücüler LPG’li araçlarını 6 ayda bir veya 10.000 km’de bir mutlaka bakıma sokmalıdır.

Bölünmüş Yol ve Otoyollarda “Şerit Disiplini” Uygulanmalı

Ne yazık ki bölünmüş yollar ve otoyollarımızda “şerit disiplini” uygulanmamakta ve denetlenmemektedir. Sürücüler yanlış örneklere karşın aşağıdaki kurallara uymalıdır:

• Otomobiller dâhil, otoyollarda şeritler boşken en sağdan gitmek zorunludur.
• Sol şerit sürekli olarak kullanılmamalıdır. Bu şerit yalnızca önceki aracı sollamak için kullanılır.
• Otobüsler kamyonlarla birlikte sağ şeritten gitmelidir. Otobüs ancak önündeki kamyonu geçmek için orta şeride girebilir. Sol şeridi ise asla kullanamaz.

Kazaları en aza indirmek için sürücülerimiz uyarılarımızı mutlaka dikkate almalıdır. Sürücü ve yayaların dikkat etmesi gereken hususlarla birlikte, ilgili makamlar da gerekli önlemleri alarak yurttaşlarımıza güvenli bir yolculuk sağlamak için azami özen göstermelidir.

Günlük hayatta tek başına kullandığı aracıyla bütünleşmiş, uzun yol deneyimi az ama özgüveni yüksek sürücüler, tatil aracı ve tatil yolundaki farkları öngöremiyor. Yüklü aracın fren mesafesinin uzayacağını, yüklenince ağırlık merkezinin yerden yüksekliğinin artacağını ve özellikle hafif ticari araçlarda ESP’ye rağmen, sürüş kararlılığının bozulabileceğini öngöremeyerek direksiyon hâkimiyetini yitirerek kaza yapıyor. Tatile veya eve bir an önce ulaşmak için hızlı kullanım kaza riskini artırırken, otobüs dâhil emniyet kemeri takılmaması kaza sonrası yaralanma ve ölümleri artırıyor. 

Amaç tatile veya eve bir an önce değil mutlaka ulaşmak olmalı, bunun için de yolculuk için ayrılan süre artırılarak olası riskler azaltılmalıdır.

Trafik kazalarının gölge düşürmediği bir tatil dileğiyle bayramınızı kutlar, iyi yolculuklar dileriz.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası
İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri

Serkan Sevat

11.06.2024