Genel Bilgiler
TMMOB Makina Mühendisleri Odası adına MMO İstanbul Şubesi tarafından düzenlenen “II. İletim Teknolojileri Kongresi” İstanbul’da gerçekleştirildi.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası adına MMO İstanbul Şubesi tarafından düzenlenen "II. İletim Teknolojileri Kongresi" İstanbul‘da gerçekleştirildi. 27-28 Mayıs 2005 tarihlerinde Yıldız Teknik Ünivcersitesi Oditoryumunda gerçekleştirilen Kongre Oda Yönetim Kurulu Başkanı Emin KORAMAZ, İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanı Tevfik PEKER, TMMOB Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin YEŞİL ve YTÜ Rektörü Prof. Dr. Durul ÖREN‘in açılış konuşmalarıyla başladı.
Oda Yönetim Kurulu Başkanı Emin KOPRAMAZ‘ın II. İletim Teknolojileri Kongresi‘ni Açış Konuşması yazının devamındadır. Sempozyumun açılışında TMMOB bağlı Oda ve Şubelerinin yönetim kurulu üyeleri/temsilcileri, İstanbul‘da bulunan kurum ve kuruluşların yönetici ve temsilcileri, çeşitli mühendislik disiplinlerinden mühendisler ile sektör temsilcileri yer aldılar.
Etkinliğin ilk gününde;
· Açılış oturumunda İletim Teknolojileri Uygulamalarında Mühendislik; CE Belgesi mi? CE Sertifikası mı?; Standardizasyon, Teknik Engeller ve CE İşaret Uygulaması: Bir Ürün Belgelendirmesi; AT Tip Muayenesi ve CE İşareti Başarıya Giden Yolun Anahtarı mıdır?
· İkinci oturumda; Omurilik Felçlileri Derneği temsilcisinin katıldığı Özürlüler ve Toplumsal Yaşama Adaptasyonu; Yasalar ve Standartlarda Özürlüler SN 521 Normu ile Belirlenen "Ulaşılabilirlik Kılavuzu",
· Üçüncü oturumda İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanı Tevfik PEKER‘in yönettiği; Asansörlerde Dengesiz Yükler Sebebiyle Kılavuz Patenlerin Oluşturacağı Titreşimler; Taşıma Tekniği Ekipmanlarının Bakımında Kullanılan Tahribatsız Muayene Yöntemleri; Asansör Tesislerinde Planlı ve Erken Uyarıcı Bakım konulu bildiriler okundu.
· İlk günün son oturumunda; Asansörler İçin Paraşüt Fren Sistemi Tasarımı; Asansörler ve Teleferik Konusundaki Mevzuat ve Uygulamalarındaki Son Durum (T.C.Sanayi Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü); Yatırım Teşvik Mevzuatı (İstanbul Sanayi Odası) konuları ele alındı.
Etkinliğin ikinci gününde;
· İlk oturumda; Döner Kule Krenlerinin Tasarım ve Analizi , Sonlu Elemanlar Metoduyla Yürüyen Merdivenlerin Optimizasyonu; Asansör Kabin Taşıyıcılarının Sonlu Elemanlar Yöntemi Yardımıyla Analizi,
· İkinci oturumda; Yeraltı Maden İşletmelerinde Personel Taşımacılığı; Plastik Zincirli İleticiler ve Endüstride Kullanım Alanları; Havai Hat Transport Makinelerinin Tanıtımı ve Kullanma Alanlarının Araştırılması,
· Üçüncü oturumda; Erdemir Bakım Yönetim Sistemi (EBYS) ile Tavan Vinçlerinde Kestirimci Bakım Uygulamaları; Ray Deformasyonlarının Asansör Kabini Titreşimlerine Etkisinin İncelenmesi; Asansörlerde Hatalı Ray ve Halat Montajı Sebebiyle Oluşan Dinamik Problemler konuları irdelendi.
· İkinci günün sonunda MMO Yönetim Kurulu Başkanı Emin KORAMAZ‘ yönetiminde yapılan "Asansörlerde Ulusal Mevzuat Düzenleme ve Uygulama Çalışmaları" konulu Panel‘e MMO, EMO, TSE, AYSAD, TASİAD, Yerel Yönetimler Birliği, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı temsilcileri katıldı.
· Kongre, 2 gün boyunca sunulan bildiriler ile panellerde ortaya çıkan görüş ve öneriler ışığında oluşturulan sonuç bildirgesinin açıklanışıyla sona erdi.
TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
Yönetim Kurulu Başkanı Emin KORAMAZ‘IN
"II. İletim Teknolojileri Kongresi"ni Açış Konuşması
(27.05.2005 İstanbul)
"II. İletim Teknolojileri Kongresi"ni açış konuşması yapan Oda Yönetim Kurulu Başkanı Emin KORAMAZ, 2004/2005 yıllarını kapsayan 40. çalışma döneminde 17 ilde ulusal ölçekli 24 adet kongre ve sempozyum düzenlenmesi programlandığını; bugüne değin Antalya‘da "İklimlendirme Sempozyumu"nu, Ankara‘da "Öğrenci Üye Kurultayı" ile "III. Ulusal Uçak, Havacılık ve Uzay Mühendisliği Kurultayı"nı, Gaziantep‘te "Marka Yönetimi Sempozyumu"nu, Adana‘da "III. İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi"ni, Denizli‘de "II. Bakım Teknolojileri Kongre ve Sergisi"nin gerçekleştirildiğini; bugün ise Bursa‘da "Otomotiv ve Yan Sanayi Sempozyumu" ile İstanbul‘da "II. İletim Teknolojileri Kongresi"nin aynı anlarda toplandığını ve önümüzdeki hafta Kayseri‘de "Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları/Enerji Yönetimi Sempozyumu"nun yapılacağını belirtti.
Bu yıl yapılacak olan diğer kongre, kurultay ve sempozyumlar hakkında da bilgi veren Oda Başkanı, Aralık ayı ortalarına kadar sürecek olan bu etkinliklerin sonuçlarının, "1960‘lardan beri bağımsız, sanayileşen ve demokratik bir Türkiye özlemiyle TMMOB adına iki yılda bir düzenlediğimiz ve bu dönem 16-17 Aralık 2005 tarihinde Ankara‘da düzenleyeceğimiz TMMOB Sanayi Kongresi‘ne" taşınacağını özellikle belirtti.
Oda Başkanı Emin KORAMAZ, Oda‘nın uzmanlık alanlarıyla ilgili tüm dallarda olduğu gibi, iletim teknolojileri konusunda da geliştirici ve iyileştirici çalışmalara katkı ve katılımda bulunmayı önemli görevlerinden biri olarak gördüğünü, bu amaçla iletim teknolojileri alanındaki yayın eksikliğini giderecek birçok kitap yayınlandığını, düzenlenen seminer ve kurslarla bu alandaki gelişmeleri üyelerine aktarmaya çalıştıklarını; üyelerini eğitme ve belgelendirme faaliyetleri yanında, kaldırma ve iletme makinalarının periyodik kontrol ve bakımlarını da gerçekleştirildiğini ve bu faaliyetlerin, AB uyum mevzuatları çerçevesinde TÜRKAK‘a aktedite ettirilerek Makine Mühendisleri Oda‘sının A Tipi Muayene Kuruluşu olduğunu söyledi.
Emin KORAMAZ, iletim teknolojilerini de kapsar tarzda Oda‘nın bütün meslek ve uzmanlık dallarıyla ilgili k, üniversiter alan ile olsun, sektör dernek ve kuruluşlarıyla olsun yakın mesleki bağlarını sürdürdüğünü ,bu kapsamda en son 2004 yılı Kasım ayında Oda-Sektör Dernekleri ve Kuruluşları Buluşması ile Oda-Üniversite Buluşmasının ikincisini gerçekleştirdiklerini; ayrıca Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, TSE, TÜRKAK, EPDK vd. kamu kurum ve kuruluşlarıyla yakın ilişkiler sürdürüldüğünü ve mevcut sorunlara ilişkin girişimlerde bulunulduğunu ayrıca belirtti.
Oda Başkanı KORAMAZ, iletim teknolojileri konusunda ise şunları söyledi:
"Sanayinin tamamı ve yaşamımızın önemli bir bölümünde iletim teknolojileri önemli bir yer tutuyor. Fabrikalardan, depolara, şantiyelerden küçük işliklere ve konutlara dek, iletme ve kaldırma makinaları yaygın olarak kullanılmaktadır. Sanayileşme ve kentleşmeye bağlı olarak taşımanın güvenli ve ekonomik olması yanısıra enerji kullanımında ekonomiklik ve insansal konfor aranışları, teknolojik gelişmelerle içiçe bir şekilde sürmektedir. Bu çerçevede enerji kullanımında ekonomiklik, konfor ve güvenlik faktörleri ön plana çıkmaktadır.
Ancak standartlara uygun üretim sorunları, haksız rekabet, AB uyum süreci, standartların uyumlaştırılması gibi konularda büyük bir dağınıklığın yaşandığı da gözlenebilmektedir.
Bu açıdan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, TSE, Meslek Odaları, üretici firmalar, mühendisler, akademisyenler, ve ilgili diğer kuruluşların denetimlerinin yaygın ve etkin kılınmasının gerek can ve mal güvenliği gerekse haksız rekabeti önlemek açısından önemi bugün de sürmektedir."
KORAMAZ, İletim teknolojileri içinde önemli bir yer tutan Asansörlere ilişkin Oda çalışmalarına konuşmasında geniş yer vererek şunları söyledi:
"2004 yılı itibarıyla kullanımda olan asansör sayısı 110-120 bin arasında olup, her yıl yaklaşık 7.000 adet asansör üretilmektedir. Daha önce de belirttiğim gibi yetkili firma sayısı 560‘tır. Herhangi bir yetki almadan, deyim yerindeyse korsan olarak çalışan firma sayısı ise yaklaşık 1.000 civarındadır.
Asansörün tasarımından, imalatından, montaj ve bakımına kadar tüm süreçlerinde mühendislik hizmetlerinin verilmesi ve bu hizmetlerin de bu konuda özel eğitim almış, yeterliliği Odalarca belgelendirilmiş mühendislerce verilmesi gerektiği açıktır. Hızla gelişen teknolojiye bağlı olarak mühendislerin ihtisaslaşması ve sadece yetkin olduğu konularda hizmet vermesi gerektiğini savunan Odamız, 12.02.2002 tarih ve 24638 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren TMMOB Makina Mühendisleri Odası Asansör Mühendis Yetkilendirme Yönetmeliği uyarınca ülke genelinde Eğitim Kursları açarak ve kurslar sonrası yapmış olduğu sınavlar sonucunda başarılı olan mühendisleri belgelendirmektedir.
Bugüne değin Odamızca açılan kurslar sonuçunda asansör avan proje hazırlama konusunda 2.037, asansör uygulama konusunda ise 1.573 üyemiz belgelendirilmiştir.
Diğer yandan Odamızın, asansörler konusunda Onaylanmış Kuruluş olma çalışmaları büyük ölçüde tamamlanmış olup Asansör Kontrol Merkezimiz 6-12 aralık 2004 tarihinde TÜRKAK tarafından denetlenmiştir. Denetimlerde saptanan eksikliklerin giderilmesine yönelik çalışmalarımız devam etmektedir.
Ayrıca mevcut durumda kullanılan asansörlerin periyodik kontrollerinin yapılması için çeşitli belediyelerle protokoller yapılmış ve uzman üyelerimizce onbinlerce asansörün periyodik kontrolleri yapılarak olası kazaların önüne geçilmiştir. Sadece 2004 yılında kontrol edilen asansör sayısı 15.556‘dır. Bu kontroller sonucunda ortaya çıkan gerçek şudur: 10 ilimizdeki ilgili belediye sınırları içinde kullanımda olan asansörlerin yaklaşık % 83‘ü eksik, % 12‘si kullanılamaz durumda olup yalnızca % 5‘i standartlara uygundur. Bu tablo halkımızın can güvenliğinin nasıl bir büyük tehlike içerisinde olduğunun açık kanıtıdır.
Yapılan bu periyodik kontrollerde asansörlerin büyük bir çoğunluğunda kuyu dibinin temiz olmadığı, kabin-karşı ağırlık tamponlarının olmadığı, korozyonların oluştuğu, regülatör halatının elektriksel denetiminin olmadığı, kuyu içi elektrik tesisatının uygun olmadığı, kabin altı tampon çarpma plakasının olmadığı vb. gibi birçok olumsuzluklar tespit edilmiştir. Bu denetimlerde tespit edilen yanlış uygulamalar, fotoğraflı olarak Haziran 2003‘te yayınlanan "Asansörlerde Denetimsizlik" kitabında toplanmıştır.
Sevgili katılımcılar,
Asansörler, kaldırma iletme makinaları içinde son derece emniyetli bir taşıma aracı olmak zorundadır. İnsan sağlığı ve can güvenliğini doğrudan etkileyen ürün grupları içerisinde yer alması nedeniyle asansörler, imalat ve satış aşamalarında ülkemizde zorunlu standartlar kapsamına alınmıştır. Aynı şekilde asansörler AB ülkelerinde de riskli ürün grubu listesinde yer alarak, CE işareti standardına tabi tutulmuştur.
Ülkemizde asansörlerin projelendirilmesi, montajı ve bakımı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 20.12.1995 tarih ve 22499 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Asansör Yönetmeliği çerçevesinde yapılmaktadır. Bu yönetmelik yerine, anılan Bakanlık tarafından AB uyum sürecinde 15.02.2003 tarih ve 25021 sayılı Resmi Gazetede yeni bir Asansör Yönetmeliği yayımlanmıştır. Bu yönetmelik, yayımı tarihinden itibaren 18 ay sonra yani 15.08.2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Halen yürürlükte bulunan 95/16/AT sayılı Yönetmelikte asansör imalat, montaj ve bakım süreçlerinde çalışan mühendislere yönelik açık bir düzenleme bulunmamaktadır. 1995 tarihli Yönetmelikte asansör imalat, montaj ve bakım firmalarının bir elektrik ve bir makina mühendisi istihdam etmesi ve bu firmaların Elektrik ve Makina Mühendisleri Odalarından Büro Tescil Belgesi alması zorunlu tutulmuşken, yürürlükteki Yönetmelikte bu konular boşlukta bırakılmıştır. Yeni Yönetmelikte asansör avan ve uygulama projelerinin ilgisine göre elektrik ve makina mühendislerince çizileceği ve bu projelerin Belediye ve Valiliklerce asansörlere işletme ruhsatı verilmesi aşamasında isteneceği belirtilmekte, ancak imalat, montaj ve bakım firmalarının mühendis istihdamı konusunda herhangi bir açıklık getirilmemektedir.Odamız bu konuyla ilgili görüş, öneri ve çekincelerini meteakip defalar yazılı ve sözlü olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‘na iletmiştir. Bakanlık yetkilileri ise 95/16/AT yönetmeliğinde bir revizyon yapılacağını ve bu yönetmeliğin yanı sıra asansör uygulamaları konusunda ulusal düzenlemelerimizi belirleyecek Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği adlı bir yönetmelik daha hazırlanacağını, asansör uygulamalarında görev alan mühendislerin, Odaların ve diğer ilgili kurumların görev, yetki ve sorumluluklarının hazırlanacak yeni düzenlemelerde açıklığa kavuşturulacağını tarafımıza bildirmiştir ve bu doğrultuda çalışmalar sürdürülmektedir.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‘nca 13.07.2004 tarih ve 25521 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak kurulan Asansör Teknik Komitesi (ASTEK), söz konusu yönetmeliklere ilişkin çalışmalar yürütmekte olup, Odamız da bu Komitenin üyesidir. ASTEK‘te söz konusu düzenlemelere ilişkin iki ayrı alt çalışma grubu oluşturulmuştur. Odamız ve Elektrik Mühendisleri Odası bu iki çalışma grubunda temsilci bulundurmakta ve çalışmalara aktif olarak katılmaktadır. 95/16/AT Direktifinin Türkçe‘ye revize edilmesi alt çalışma grubu çalışmaları, asansör derneklerinin koordinatörlüğünde ve Odamızın da katkılarıyla büyük ölçüde tamamlanmış ve Direktif Türkçe‘ye birebir tercüme edilmiştir.
Ancak ulusal bir mevzuat olan ve tüm AB ülkelerinde benzerleri bulunan Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği konusunda ortak bir görüşe ulaşılamamaktadır.
Bazı çevreler olaya ticari boyutta yaklaşmakta, asansör firmalarında mühendis çalıştırılmasına ve Mühendis Odalarının mesleki denetim süreçlerinde yer almasına şiddetle karşı çıkmaktadırlar. NHatta yürürlükteki Yönetmeliğin avan ve tatbikat projeleri ile ilgili hükümleri bile iptal edilmek istenmekte, bina bütünün bir parçası olan ve yanlış uygulamaların sonuçlarını insan yaşamıyla ödediğimiz asansör tesisleri yapı denetim süreçlerinden kaçırılmaya çalışılmakta, işletme ruhsatı aşamasında sadece firmanın düzenleyeceği AT uygunluk beyanının yeterli sayılması istenmektedir.
Bilim, mühendislik ve kamu denetimini dışlayan böylesi bir düzenleme, asansörler konusunda denetim eksikliğinden kaynaklı can ve mal kayıplarını, standart dışı uygulamaları daha da artıracağı gibi ulusal asansör sanayimizi de baltalayacak, sektörde hizmet veren binlerce mühendis işinden olacaktır. Makina Mühendisleri Odası olarak böylesi bir yağma düzenine izin vermeyeceğimizi ve bu doğrultuda tüm örgütsel gücümüzü seferber edeceğimizi burada bir kez daha ifade ediyorum."
Oda Başkanı dile getirdiği sorunların çözümü için yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı:
"ASTEK tarafından yapılan görevlendirme uyarınca TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası ile birlikte hazırladığımız ve Bakanlığın onayına sunduğumuz "Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği Taslağı"nın değerlendirilerek ivedilikle mevzuata yansıtılmalıdır.
Ülkemizde Onaylanmış Kuruluş oluşturma çalışmaları oldukça yavaş ilerlemektedir. Bu konuda yeterli düzeyde yönlendirici, özendirici ve kısa dönemde sonuç alıcı yaklaşımların geliştirilmesi gerekmektedir. Asansör sektörünün AB teknik mevzuatına uyum ve belgelendirme çalışmalarının hızlandırılması amacıyla, Odamızın Onaylanmış Kuruluş olma başvurusu, TÜRKAK tarafından ivedilikle sonuçlandırılmalıdır.
AB Teknik Mevzuatına uyumla gelecek yeni şartlar konusunda sektörün ve kamuoyunun bilgilendirilmesi yönünde çalışmalara ağırlık verilmelidir.
İletim makinaları üretimiyle ilgili yerli imalatçıların teknolojik düzeylerinin yükseltmek için yürüttükleri çalışmalar teşvik edilmeli ve desteklenmelidir.
İletim makinalarının yaygınlık ve önemine karşın, üniversiteler ve ara eleman yetiştiren okulların eğitim programlarında bu disipline yeterince yer verilmemekte; bazılarında ise seçmeli ders olarak okutulmakta, ancak bu öğretim yetersiz kalmaktadır. Üniversitelerin ilgili bölümleri ve meslek liselerinde ilgili derslere daha fazla yer verilmelidir.
Asansörlerin bakımının Odalarınca mesleki yeterliliği belgelendirilmiş mühendisler çalıştıran yetkin firmalarca yapılması sağlanmalıdır.
İlgili kamu kuruluşları ile yerel yönetimlerin, asansör periyodik kontrollerinin düzenli olarak yaptırılması konusunda daha duyarlı davranmalı bu konuda Meslek Odaları ile denetim süreçlerinde işbirliğini artırmalıdır.
Makina ve Elektrik Mühendisleri tarafından çizilen asansör projeleri, Makina Mühendisleri Odası‘nın Mesleki Denetiminden geçmeden ilgili makamlarca kesinlikle işlem yapılmamalıdır.
Asansör yönetmeliğinde, halen kullanılmakta olan asansörlere ilişkin bir yaptırım bulunmamaktadır. Yeni yapılan asansörlerde uygulanmakta olan güvenlik kriterlerinin, kullanımda olan asansörlere de uygulanması yönünde düzenleme yapılmalıdır."
Oda Başkanı, konuşmasının sonunda, İletim Teknolojileri Kongresi‘nin gündemindeki konuları insan ve toplum refahı eksenli olarak irdeleyeceğini, sanayimizin, bilim ve teknolojimizin toplum yararına geliştirilmesi ile sağlıklı bir çevre yaratımının hedefleneceğini belirtti ve sözlerini Kongreye emeği geçenlere teşekkür ederek tamamladı.