Açılış Konuşmaları

KOCAELİ ŞUBE BAŞKANI ÇINAR ULUSOY‘UN YAPTIĞI KONUŞMA:

"Sayın Konuklar, Sayın Delegeler,
Değerli Basın Mensupları,
Sizleri TMMOB Makina Mühendisleri Odası Kocaeli Şube Yönetim Kurulu ve şahsım adına saygıyla selamlıyorum. MMO II. Enerji Verimliliği Kongresine hoş geldiniz.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası; ülke kaynaklarının halkımızın ve ülkemizin çıkarları doğrultusunda kullanımı, enerji verimliliği konularında kamuoyunun bilinçlendirilmesi, ülke çapında enerji ve döviz tasarrufu sağlanması, hava kirliliğinin azaltılması, insan sağlığının korunmasına katkıda bulunulması için teknolojik ve bilimsel esaslar doğrultusunda çalışmalar yürütmektedir.
Bu bağlamda, Makina Mühendisliğinin önemli alanlarından biri olan enerji konusuna yönelik politikaları ve teknolojik gelişmeleri irdelemek, bu alana yönelik yeni açılımlar sunmak, alternatifler üretmek amacıyla II. Enerji Verimliliği Kongresini düzenliyoruz.
Oda Yönetim Kurulumuzca alınan karar doğrultusunda, Kongremizin hazırlıkları, yine Oda Yönetim Kurulumuzun, Bursa ve İstanbul Şubelerimizle ortaklaşa olarak Şubemize verdiği sekretarya görevi ile yaklaşık 8 ay önce başladı.
Bu süreçte, MMO İstanbul ve Bursa Şubeleri ile birer sekretarya toplantısı, 2 Düzenleme Kurulu, 12 Yürütme Kurulu toplantısı yapılmıştır. Yine Marmara Üniversitesinde, Boğaziçi Üniversitesinde, Yıldız Teknik Üniversitesinde, Kocaeli Üniversitesinde, İTÜ Enerji Enstitüsünde, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsünde ve sektör dernekleriyle ikili toplantılar yapılmış ve görüşleri alınmıştır.
Düzenleme Kurulumuzun iki ana başlık altında gerçekleştirmeye karar verdiği Kongremiz, aşağıdaki ana tema ve alt başlıkları altında oluşmuştur. Bunlar sırasıyla;
Enerji Ekipmanlarının Yerli Üretimi ana başlığı altında;

·    Alternatif ve Yenilenebilir Enerji Ekipmanları Yerli Üretimi

·    Enerji Üretim Teknolojileri ve Gelişmeler

·    Alternatif Enerji Kaynakları ve Mevcut Sistemlerle Birleşik Kullanımı

·    Enerji Yatırımları, Finansman Kaynakları ve Ekonomisi

·    Mevzuatlar ve Lisans

·    Teknolojik sorunlar ve ARGE

Yeni Yasal Düzenlemeler Işığında Enerji Verimliliği ana başlığı altında ise;

·    Enerji Verimliliği Projelerinin Ekonomik Değerlendirilmesi

·    Arz-Talep ve Risk Yönetiminde Enerji Verimliliği

·    Finansman ve İstihdam

·    Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketleri ve Mühendisler

·    Binalarda Enerji Performansı

·    Ulaşımda Verimlilik

·    Proje Destekleri ve Sanayi Uygulamaları

·    Enerji Verimliliği Uygulamalarında Ölçüm Yöntemleri ve Ekipmanları

·    Sanayide Ve Binalarda Enerji Yönetimi ve Tasarrufu

·    Isıtma, Soğutma Ve İklimlendirme Sistemlerinde Enerji Verimliliği

·    Atık Isıların Değerlendirilmesi‘dir.

Bu konu başlıklarından hareketle düzenlenen Kongremiz, yine altı önemli bileşen etrafında şekillendirilmiştir. Bunlar ise;
-    Makina Mühendisleri Odası,
-    Üniversitelerimiz,
-     TÜBİTAK,
-    Kamu Kurum ve Kuruluşları,
-    Sektör Dernekleri,
-    Ve Sanayi Kuruluşlarımızdır.
Bu çerçevede kurgulanan Kongremiz, bugüne gelindiğinde elinizde olan Kongre Programıyla hayata geçirilmiştir.
Bu vesileyle Kongremizin gerçekleşmesi yolunda kaynak yaratan TÜPRAŞ‘a ve fiziksel olanaklarını bizle paylaşan TÜBİTAK MAM ve UME‘ne Kongre Düzenleme Kurulu adına içtenlikle teşekkür ederim.
Enerji verimliliği konularında kamuoyunun bilinçlendirilmesi, ülke çapında enerji ve döviz tasarrufu sağlanması noktasında MMO Kocaeli şubesi olarak Kongre nedeniyle başlattığımız çalışmalar kapsamında, binalarda ve sanayide enerji verimliliği ölçümleri ve çözüm önerileri hizmetleri vermek amacıyla Enerji Analizörü, Ultrasonik Debimetre, Hafızalı Manometre ve Termal Kamera cihazları temin edilmiştir. Alınan bu cihazlarla konutlarda ve endüstriyel kuruluşlarda tüketilen enerjinin daha verimli kullanılarak, enerji maliyetlerinin azaltılmasına katkıda bulunacak çalışmalar yapılacaktır.
Kongremizin daha verimli geçmesi noktasında, başta destekleyen tüm kurum ve kuruluşlara, Oda Yönetim Kurulumuza, Kongre Düzenleme, Yürütme Kurulu ve Danışmanlar Kurulu üyelerine, MMO Enerji Çalışma Grubuna, Bildiri Sunan tüm katılımcılara ve Kongre Sekreterlerimize katkılarından ötürü teşekkür eder, kongremizin başarılı geçmesi dileğiyle tüm konuklarımıza ve katılımcılara saygılarımı arz ederim."

ODA YÖNETİM KURULU BAŞKANI EMİN KORAMAZ‘IN YAPTIĞI KONUŞMA:

"Sayın Rektörlerimiz, Genel Müdürlerimiz, Başkanlarımız,
Sayın Konuklar, Değerli Meslektaşlarım,
Değerli Basın Mensupları,
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu ve şahsım adına hepinizi saygıyla selamlıyorum. II. Enerji Verimliliği Kongresi‘ne hoş geldiniz.

Bu kongre ile enerji verimliliği açısından ülke olanaklarının ortaya çıkarılmasına katkı sağlamak birincil amacımızdır. Odamız Enerji Verimliliği Kongresi yanı sıra Doğalgaz Kongresi, Güneş Enerjisi Sistemleri Sempozyumu, Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu, LPG-CNG Kongresi etkinliklerini de düzenlemekte; enerji verimliliğine uygulama alanları oluşturan başka birçok etkinlik ile birlikte bu alanlarda sayısız panel, söyleşi de organize etmektedir. Ayrıca bu dönem 6-9 Mayıs tarihleri arasında düzenleyeceğimiz 9. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongremizin ana teması da Binalarda Enerji Performansı olarak belirlenmiştir.
Enerji Çalışma Grubumuz tarafından hazırlanan "Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları", "Türkiye‘nin Doğalgaz Temin ve Tüketim Politikalarının Değerlendirilmesi" ve "Dünya ve Türkiye‘de Enerji Verimliliği" adlı Oda Raporlarımız referans oluşturacak nitelikte ciddi çalışmalar olarak yayımlanmakta ve iki yılda bir güncellenmektedir.

Yüz binlerce adet bastırılarak halka dağıtılan enerji verimliliği ve doğalgazın güvenli kullanımına dair yayınlarımızla bu alanda toplumsal bilinç oluşumuna katkıda bulunulmaktadır.

Bunların dışında Odamız, enerji verimliliği ile bağları bulunan "Basınçlı Kaplar", "Kaldırma ve İletme Makinaları" ile "Teknik Ölçüm ve Analizler"e ilişkin "A Tipi Muayene Kuruluşu" olarak 2004 yılında akredite olarak Teknik Mevzuata uyum ve uluslararası tanınırlık alanında ülkemiz lehine önemli adımlar atmış bulunmaktadır.

Enerji, Odamızın eğitim ve belgelendirme çalışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliğimiz uyarınca üyelerimiz eğitime tabi tutulmakta ve belgelendirilmektedir. Belgelendirme faaliyetleri için Oda merkezinde kurduğumuz Personel Belgelendirme Kuruluşumuz, ilgili AB standardı kapsamında TÜRKAK‘a akredite ettirilmiştir.
Odamızda jeotermal enerji uygulamaları, güneş enerjisi sistemleri, ısıtma soğutma havalandırma tesisatı, ısı yalıtımı ve enerji yönetimi ile doğalgaz konularında kurslar ve seminerler düzenlenmektedir. Bu konularda zengin bir yayın faaliyetimiz de bulunmaktadır.
Enerji sektörüyle ilgili kurum ve kuruluşlarla yakın işbirliği içinde olan Odamız iki dönemdir Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Yönetim Kurulu‘nda temsil edilmektedir.

Değerli Katılımcılar,
Son iki yıldır gerek mevzuat ve gerekse tanıtım faaliyetleri ile üzerinde yoğunlaşılan enerji verimliliğinin artırılması, Odamızın da önemli bir hedefi ve çalışma alandır.
Zira binaların daha iyi yalıtılması, enerji performansı açısından değerlendirilmesi; yüksek verimli kazanların ve ısı tesisatının, soğutma ekipmanlarının üretilmesi ve kullanılması; açık sıcak ve soğuk yüzeylerin yalıtılması ve atık ısının geri kazanımı; kojenerasyon tekniklerinin kullanımı; bölgesel ısıtma tesislerinin kurulması; enerji verimli ve çevre uyumlu taşıtlar, enerji verimliliği açısından önem taşıyan konulardan bazılarıdır ve bu konular doğrudan makine mühendisliği meslek uygulama alanlarına girmektedir.

Türkiye önümüzdeki dönemde; ülkemizin azalan enerji güvenliğini artırmak, enerjiyi en düşük fiyattan halkına ve girişimcisine ulaştırmak ve Kyoto sonrası iklim değişikliği sürecine resmi olarak katılmanın sorumluluklarını yerine getirmek için çözümler geliştirmek zorundadır.  Enerji verimliliği bu çözümler içinde en önemli olanıdır.
2 Mayıs 2007 tarihinde yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Kanunu ve bu çerçevede geçtiğimiz yıl yayımlanan 5 yönetmelik ile bu konuda önemli adımlar atılmış ve çok sayıda yeni düzenleme ve kural getirilmiştir.
Gücünü Anayasadan alan bir meslek örgütü olarak enerji verimliliği konusunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve ilgili kuruluşlarının gösterdiği gayretleri gönülden destekliyoruz.
Bu noktada mevzuat düzenleme çalışmaları sırasında işbirliğine açık, katılımcı çalışma anlayışından dolayı başta Genel Müdürlerimiz olmak üzere EİE ve Yapı İşleri Genel Müdürlüğü yetkilileri ve uzmanlarına teşekkür ediyorum.

Odamız enerji verimliliğinin ülkemizde yaygınlaşması için elinden geleni yapmak üzere gayret göstermekte ve yeniden yapılanmaktadır.
Odamız yasanın ve ilgili yönetmeliklerinin tasarı aşamasından yürürlük aşamasına kadar tüm süreçte görüş ve önerilerini yetkililerle paylaşmakla kalmamış, uygulama açısından da önemli destek sağlama konusunda kendisini görevli addetmiştir.
Önerilerimizin bir bölümü söz konusu düzenlemelere yansımasa da, yasa ve yönetmelikleri bu haliyle de önemli bir başlangıç ifade etmekte ve enerji verimliliğinde yeni bir sayfa açmaktadır. Bundan sonraki süreçte uygulamaların artırılması ve nihai hedefteki verimlilik potansiyelinin kazanılması gözetilerek çalışmalar devam ettirilmelidir.

Ancak yine söz konusu düzenlemelerin alandaki uygulamalarından ve yılların meslek örgütü birikiminden aldığımız geri beslemelerle bu mevzuatların aksayan ve tadil edilmesi gereken yönleri ile ilgili görüş ve önerilerimizi ilgili kurumlar, kuruluşlar ve kamuoyu ile paylaşarak değişiklikler için talepkar olmaya devam edeceğimizi burada belirtmek isterim.
Önerilerimizin göz önüne alınması ile yaşayan ve etkili bir mevzuat yapısının sağlanabileceğine inanıyorum.
Yasa kapsamında Odamıza ve üyelerimize de önemli görev ve sorumluluklar düşmektedir. Yasada Odamız enerji verimliliği alanında çalışacak şirketlerin belgelendirilmesinde, izlenmesinde, bu alanda çalışacak personelin eğitim ve belgelendirilmesinde yetkili kuruluşlar arasında sayılmıştır. Bu konuda etkin bir örgütlenme ve kalitesi yüksek bir hizmet vermek üzere yukarıdan aşağıya doğru yapılandırılacak bir sistem ile yetki almak üzere EİE Genel Müdürlüğüne müracaat dosyamızı sunduk.

Çalışmalarımızda meslek disiplinlerinin alanına girmek üzere EMO ile işbirliği yaparak MMO yönetimi altında ortak bir "Enerji Verimliliği Koordinatörlüğü" oluşturduk. Yönetmelikte talep edilen laboratuar yatırımının 1 milyon TL civarında olması nedeniyle, ilk önce kurumsal ve kişisel yetkinliklerin artırılmasını hedefleyerek ısı konusunda Intervalf ve elektrik konusunda Siemens ile protokoller yaparak, bu kuruluşların bu alandaki önemli deneyimlerinden, uygulama altyapısından ve uzmanlarından yararlanmayı amaçladık. Bu arada Kocaeli başta olmak üzere çeşitli sanayi bölgelerindeki Şubelerimizin laboratuar kuruluşu için hazırladıkları ön fizibiliteleri değerlendirerek, bu girişimin altyapısı ile ilgili hazırlıkları başlattık.
Bir yıllık uygulama sürecimiz sonunda elde ettiğimiz geri beslemeleri de göz önüne alarak laboratuarla ilgili fizibilitemizi hazırlamak ve en kısa sürede bu konudaki girişimimizi sonuçlandırmayı planlıyoruz.

Ayrıca bu düzeydeki bir yatırımın hiçbir kuruluş tarafından kolayca yapılabileceğini de düşünmüyoruz. Gerçekten de EİE tesislerinde 2 milyon dolar tutarında Japonlar tarafından gerçekleştirilmiş bir yatırım model olarak alınarak yönetmeliğe yerleştirilen laboratuar zorunluluğunun, bu çalışmaların yurt çapında yaygınlaştırılmasını biraz yavaşlatabileceğini de düşünüyoruz. Ancak biz bir kamu kuruluşu olarak bu konudaki deneyimlerimizi artırarak ülkemize bu alanda da bir hizmet sunmak kararlılığındayız.
Yönetmelik kapsamında şirketlerin izlenmesi için gerek yurt çapındaki yaygınlık ve gerekse bu alandaki uzmanlıkların henüz ülkemizde olgunlaşmaması nedeniyle bazı zayıflıkların olabileceğini düşünerek, Enerji Verimliliği Danışmanı şirketlerin Odalarımıza kayıtlı Serbest Müşavirlik Mühendislik Büroları kapsamında izlenmesini önermiştik. Böylece bu konuda hizmet alacak kuruluşların, meslek disiplini çerçevesinde korunması için Odalarımızın bir filtre görevi görmesini amaçlamıştık.
Ancak bu önerimiz kabul görmedi. Yine de ilgili kamu kuruşlarının bu yönde bir destek ihtiyacı olduğu takdirde yardıma hazır olduğumuzu burada ayrıca belirtmek isteriz.

Değerli Katılımcılar,
Enerji uluslararası siyaset, çelişki ve çatışmalarda stratejik bir boyuta sahiptir. 11 Eylül 2001 saldırıları, Afganistan ve Irak işgalleri ile şu anki krizi ve dünya enerji pazarındaki gelişmeleri birlikte değerlendirdiğimizde, dünyanın enerji sorunlarında refah ve barıştan çok farklı bir yönelime girildiğini, yatırımlarda ertelemelerin yaşanabileceği ve sorunların daha sert süreçlere havale edilebileceğini çıkarsamak gerekmektedir.
Dünyada artacak olan petrol talebinin gelecekte karşılanmasının güçlükleri dolayısıyla fosil yakıtların fiyatlarında önemli artışlar olması söz konusudur. Ucuz petrol ve doğalgaz dünya siyasetinde artık gerilerde kalmaktadır.

Dolayısıyla kriz nedeniyle Türkiye‘nin elektrik enerjisi talebindeki % 5 civarındaki düşme v.b. güncel faktörler bizi yanıltmamalıdır. Zira yalnızca son beş yıl itibarıyla Türkiye‘nin birincil enerji tüketimi % 35, elektrik enerjisi tüketimi % 43 artmıştır.
Diğer taraftan Türkiye‘nin mevcut üretim düzeyiyle enerji talebini karşılama durumu her geçen yıl azalmaktadır. 2007 yılında toplam enerji tüketiminin yalnızca % 25‘i yerli üretimle karşılanmıştır. Ülkemizin enerjideki dışa bağımlılık oranı ise % 75‘ler düzeyine ulaşmıştır.
Sorunun bu boyutlara ulaşmasının temel nedenleri stratejik bir planlama anlayışının olmaması; özelleştirme, serbestleştirme politikaları ile kamu kuruluşlarının parçalanması, küçültülmesi; ithal doğalgaza dayalı elektrik enerjisi üretim tesislerinin teşvik edilmesi, doğalgaz santrallerine verilen ticari taahhütler nedeniyle linyit yakıtlı santraller ve hidroelektrik santrallerin gerekli iyileştirme, kapasite artırımı, bakım ve onarım çalışmalarının yapılmaması; kamunun enerji yatırımlarından çekilerek, zengin linyit rezervleri ve hidrolik kaynaklarımızın değerlendirilmemesi, bu alanlara yatırım yapılmaması, rüzgar, jeotermal, güneş gibi yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızın yeterince değerlendirilememesidir.
Ancak bu durumu değiştirmek olanaklıdır. Kamusal planlama ve yerli kaynak kullanımını esas alan enerji politikalarının en geniş katılımla oluşturulup uygulanması ile ülkemiz lehine yeni koşullar yaratmak olanaklıdır.

Bu politikalarda enerji verimliliği özel bir yer tutmak durumundadır. Sanayide yıllık enerji israfımız en az 6 milyon TEP olarak gerçekleşmektedir. Binalar, ulaşım ve elektrik sektöründeki kayıplarla birlikte enerji israfı korkunç rakamlara ulaşılmaktadır.
Ülkemizde % 25‘i aşan bir enerji tasarruf potansiyeli bulunmaktadır ve bu potansiyel önemsenmelidir. Bu potansiyel güncel enerji fiyatlarıyla 6-7 milyar dolar arasında bir rakama karşılık gelmektedir.
2008 yılında enerji ithalatı için 48 milyar dolar ödenmiştir. Enerji güvenliği oldukça zayıf olan ülkemizin böylesi yüksek bir meblağ vererek temin ettiği enerjinin 6-7 milyar dolarının, hatta Sayın Bakanın geçtiğimiz günlerde belirttiği üzere, 25 milyar dolarının verimsizlikler nedeniyle adeta çöpe atılması mantıklı hiç bir yönetimin kabul edebileceği bir durum değildir.
Diğer yandan enerjinin verimli kullanılması ile imalat sanayiinde % 8 ila % 50 arasında değişen ürün maliyeti içindeki enerji maliyeti payı da azaltılabilecek ve birçoğu teknik eleman olmak üzere on binlerce kişiye iş sahası açılabilecektir.

Değerli Katılımcılar,
Türkiye etkin enerji verimliliği politikaları ve enerjide kaynak çeşitlemesine yönelmek, bir "enerji atılımı" gerçekleştirmek ve bunu ulusal, toplumsal bir politika haline getirmek durumundadır. Özellikle sanayi kuruluşlarında olduğu gibi binaların iyileştirilmesi için mali destek sağlanmalı, KOSGEB destekleri sadece danışmanlıklar için değil yatırımlar için de verilmelidir. Yeni mevzuatta adı hemen hiç geçmeyen Belediyelerin diğer bütün ülkelerde olduğu gibi bu konuda görev ve sorumluluk almasına yönelik yeni bir kanun hazırlanmalıdır.

Değerli Katılımcılar,
Son olarak kongrenin gerçekleştirilmesini sağlayan Düzenleme, Yürütme, Danışmanlar Kurullarına, Kongreyi destekleyen kurum, kuruluş ve üniversitelere, bildiri sunacak konuşmacılara, Kocaeli ve İstanbul Şubelerimizin Yönetim Kurulları ve çalışanlarına, delege ve izleyiciler ile Oda Enerji Çalışma Grubuna Oda Yönetim Kurulumuz adına içtenlikle teşekkür ediyorum.
Kongremizin Türkiye‘nin sanayi üretiminin ve dolayısıyla enerji tüketiminin önemli bir bölümünün gerçekleştiği Kocaeli ilimizde yapılmasının beklenen yararı en üst düzeye çıkaracağını umarak etkinliğimizin başarılı geçmesini diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum."