İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ HAFTASI KAPSAMINDA ŞUBEMİZ SANAYİDE ÇALIŞANLARA YÖNELİK TAŞIMA VE KALDIRMA ARAÇLARINDA ALINACAK GÜVENLİK ÖNLEMLERİ EĞİTİMİ GERÇEKLEŞTİRDİ

  Hızlı teknolojik gelişmeler bir yandan insanın refah düzeyini artırırken, öte yandan  insan hayatı ve çevre için tehlikeleri de beraberinde getirmiştir. Özellikle  sanayileşmenin  ve üretim süreçleri ile birlikte, yoğun makineleşme ve üretim sürecine giren  yüzlerce  kimyasal maddenin yol açtığı meslek hastalıkları ve iş kazaları yoğun bir şekilde artmaya devam etmektedir.

Üretim sürecine giren her yeni madde, makine, araç ve gereç insan ve çevre sağlığı ve güvenliği için tehdit  oluşturmaktadır. Bir bakıma  yükselen refahın faturası, insanlığa, iş kazaları, meslek hastalıkları ve çevre kirlenmesi olarak geri dönmektedir. Ayrıca iş kazaları ve meslek hastalıkları sonuçları itibariyle çekilen acı ve sıkıntıların yanı sıra işçi, işveren, işletme ve ülke ekonomisine büyük maliyetleri vardır

       Biz MMO olarak iş sağlığı ve güvenliği konusunda geliştirici, iyileştirici çalışmalara katkıda bulunmayı başta gelen görevlerimizden biri olarak görmekteyiz. 

        İş Güvenliği Mühendisliğine yönelik Meslek İçi Eğitim Programları, eğitim kitapları, İş Güvenliği, Periyodik Kontroller, Kaldırma İletme Makineleri, Basınçlı Kaplar, Yangın Güvenliği, İş Makineleri ve ilgili konularda çok sayıda yayını, "İş Sağlığı ve Güvenliği Oda Raporu", 2002 yılında Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren "TMMOB Makina Mühendisleri Odası İş Güvenliği Mühendis Yetkilendirme Yönetmeliği" uyarınca üyelerin eğitim ve belgelendirilmesi, "İşçi Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü" ve diğer mevzuatta istenen periyodik kontrollerin yapılması, iş güvenliği konusundaki faaliyetlerin Türk Akreditasyon Kurumu‘na akredite ettirilerek A Tipi Muayene Kuruluşu olunması yürüttüğümüz çalışmalardan bazılarıdır.

            Resmi istatistikler, ülkemizde iş sağlığı ve güvenliğine gereken önemin verilmediğini yasa, yönetmelik ve uygulamalarda ciddi yetersizlikler bulunduğunu göstermektedir. İşveren kesimi ve kamu işvereni konumundaki devlet, neo liberal ekonomik politikaların da etkisiyle konuya gereken özeni göstermemektedir. İş güvencesinin azalması, çalışma koşullarının ağırlaşması; özelleştirme, sendikasızlaştırma ve taşeronlaştırmanın yaygınlaşması, sosyal güvenlik ve güvenceden yoksun kayıt dışı işçilik, her yıl 80 bin civarında seyreden iş kazalarının ve kayıtlara giremeyen meslek hastalıklarının nedenleri arasındadır.

            İstanbul Davutpaşa‘da bir iş merkezinde gerçekleşen yangın ve patlama ile Tuzla tersanelerinde süreklileşen ölümler, iş kazalarının % 61‘inin 1-50 işçi çalıştıran işletmelerde, % 79‘unun 1-200 işçi çalıştıran işletmelerde yaşanması ve müfettiş kadrolarının sayısal yetersizliğinden dolayı tüm işyerlerinin her yıl ancak % 5‘e yakınının denetlenebilmesi; çalışma yaşamı, sanayi ve KOBİ‘lerdeki iş sağlığı ve güvenliği sorunlarının gerçek boyutlarını ortaya koymaktadır. 
               AB sürecine bağlı olarak 2003 yılında 1475 sayılı Yasa yerine ikame edilen 4857 sayılı İş Yasası ile belli ölçeğin üzerindeki işyerlerine işyeri hekimi ve iş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik eleman bulundurma zorunluluğu getirilmiş ve "İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanların nitelikleri, sayısı, görev, yetki ve sorumlulukları, eğitimleri, çalışma şartları, görevlerini nasıl yürütecekleri, TMMOB görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir" denilmesine karşın yönetmelik farklı bir içerikle hazırlanmıştır.

                  4857 sayılı İş Yasası tamamen işverenlerin çıkarları doğrultusunda şekillendirilmiştir. Esnek ve kuralsız çalışmayı, işçileri başka işverenlere kiralamayı, taşeronlaştırmayı yasal hale getiren, kıdem tazminatlarını, fazla mesai ücretlerini, sendikal hak ve yetkileri budayan bu yasa yerine bütün tarafların katılımı ile demokratik bir yasa çıkarılmalıdır. İş mevzuatı, ekseni "insan" olan çağdaş bir yapıya kavuşturulmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasa, tüzük ve yönetmelikler uluslararası sözleşme, standart ve normlar dikkate alarak yenilenmelidir.

           Başta KOBİ‘ler olmak üzere 50‘den daha az işçi çalıştırılan iş yerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarının kurulması yasalarla güvence altına alınmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri bütün iş yerlerini ve tüm çalışanları kapsamalı; sektör ve kurum farkı gözetmeksizin tüm işyerleri için geçerli olmalıdır. Kurulların eğitilmiş ve yetkilendirilmiş kişilerden oluşturulması sağlanmalı ve tarafların eşit sayıda temsil edildiği demokratik yapılar olarak düzenlenmeli, tavsiye değil yaptırım gücüne sahip kurullara dönüştürülmelidir. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunumu için belirli işçi sayısı aranmamalıdır.

       İş kazaları ve meslek hastalıklarının önüne geçilebilmesi için işyerlerinde "önce insan, önce sağlık, önce iş güvenliği" anlayışı yerleştirilmeli; iş sağlığı ve güvenliği eğitimine önem verilmeli, eğitim almamış çalışana işbaşı yaptırılmamalıdır. Eğitimler, ilgili meslek örgütleri tarafından verilmeli, bu eğitimler özerk olmalıdır. Çalışanların eğitimi, çalışma alanındaki risklere karşı bilgilendirilmeleri, risklere karşı kişisel donanımlarının uygun ve eksiksiz olması işveren tarafından sağlanmalı ve sürekli olarak denetlenmelidir.

        Üretim sürecinde kullanılan ekipmanlar ve kişisel koruyucular, ilgili standart ve mevzuata uygun olarak üretilmelidir. Bu konuda zorunlu standartlar oluşturulmalı, üretim, satış ve kullanım sırasında mutlaka denetim yapılmalıdır. Standart dışı malzemelerin piyasaya girişi ve sunumu engellenmeli ve bu konuda meslek örgütleri, TSE ve Bakanlık kanalıyla bir denetim ağı oluşturulmalıdır.

İş sağlığı ve güvenliği bütün çalışanlarla beraber tüm yaşamı ilgilendiren  en önemli unsurlarından biridir. İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin göstergeler, temel insan hakları, çalışma yaşamı ve ülkelerin gelişmişliklerini gösteren en önemli unsurlardan biridir.Ülkemizde yaşam seviyesi yükselmesine rağmen, işyerlerindeki çalışma ortamlarındaki koşulların seviyesi yükseltilmemiştir. İşletmelerde İş sağlığı ve güvenliği kurallarının uygulanmaması yasal mevzuatların yerine getirilmemesinin dışında bir insanlık suçudur. Bu suçu işleyen işveren ve iş yerleri maddi manevi büyük kayıplara uğramaktadır.

İşletmelerde İş Sağlığı ve İş Güvenliği kurallarının uygulanmamasının doğurduğu sonuçlar ise,

•-                        Yasal mevzuatların yerine getirilmemesine

•-                        İş kazalarının artmasına

•-                        Meslek hastalıkların artmasına

•-                        Sakat ve hastalıklı bir toplumun oluşmasına

•-                        İş gücü kayıpların artmasına

•-                        Üretim kayıplarının yükselmesine

•-                        Üretim maliyetlerinin yükselmesine

•-                        İşyerlerinde ve toplumda huzursuzluklara

•-                        Milli servet kaybına neden olmaktadır.

Yukarıdaki olumsuzlukları ortadan kaldırmak, ülke ekonomisine katkı sağlamak, çağdaş, sağlıklı ve güvenli çalışma ortamı yaratmaktan geçer.

          İş güvencesi ile iş güvenliğinin birbirini tamamladığı gerçeğinden hareketle, tüm çalışanlar için, insana yakışır "norm ve standartta" bir iş yasası hazırlanmalıdır.

            İşyerlerinde önce insan, önce sağlık, önce iş güvenliği anlayışı ile hareket edilerek tüm süreçlerde birinci önceliğin İş Sağlığı ve Güvenliğine verilmesi, çalışanlar ile işverenler arasında bu duyarlılığın ve bilincin oluşması, geliştirilmesi mutlaka sağlanmalıdır.

Ülkemiz için önemli bir sorun olan meslek hastalıkları ve iş kazalarının önlenmesinde mühendislik bilgilerinin çok büyük önemi vardır. İşyerindeki iş güvenliği sorunlarının saptanmasına yönelik risk analizlerinin yapılması, tehlikeli durum ve davranışların giderilmesine yönelik önlemlerin geliştirilmesi, iş güvenliği yönetim sistemi unsurlarının yaşama geçirilmesi, düzenli ve periyodik denetimlerin sürdürülmesi, etkili ve amaca uygun eğitim programlarının uygulanması, doğrudan mühendislik hizmetleridir.İşyerlerinde işçi sayısına, işyerinin niteliğine göre TMMOB‘ye bağlı ilgili meslek odası tarafından konusunda mesleki yeterliliği belgelendirilmiş mühendis veya daha fazla mühendisler görev yapmalıdır.

Ülkemizde 4-10 Mayıs tarihlerinde, İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası olarak kutlanmaktadır. Hafta nedeni ile MMO olarak konunun önemini kamuoyuna sunarak gerekli tedbir ve önlemlerin alınması için yetkilileri bir kez daha uyarmayı görev biliyoruz.

                       UNUTMAYALIM;    Önlemek, ödemekten daha ucuz ve insancıl bir davranıştır‘‘

Her işin başı eğitim olduğu düşüncesi ile İş Güvenliği Komisyonumuzca düzenlediğimiz bu eğitimde sizlerle beraberiz. Bu eğitimi hazırlayarak sunan değerli komisyon arkadaşlarıma ve katılımlarınızdan dolayı sizlere teşekkür ediyorum.

Kazasız, sağlıklı ve güvenli bir yaşamı hep beraber paylaşmak ve yaşamak dileği ile  saygılar sunuyorum.07.05.2009

Şube Yönetim Kurulu Başkanı

R.Erhan  KUTLU