OKUL SERVİS ARAÇLARINA DİKKAT! Denetimler Artırılmalı, Uygulamadaki Aksaklıklar Giderilmelidir!

OKUL SERVİS ARAÇLARINA DİKKAT!

 Denetimler Artırılmalı,

Uygulamadaki Aksaklıklar Giderilmelidir!

Her eğitim-öğretim döneminde olduğu gibi bu yıl da velilerimiz açısından önemli gündemlerden birini Okul Servis Araçları oluşturmaktadır. Ülkemizde toplu ve güvenli taşımanın yetersizliği, velileri büyük oranda okul servis araçlarını tercih etmeye zorlamaktadır.

Geçtiğimiz yıl İzmir’in Çiğli İlçesi’nde kreşe giden 3 yaşındaki Alperen Şahin’in, uyuduğu okul servisinde unutulup hayatını kaybetmesi; yine Şubat ayında engelli kız öğrenci Fatma Zehra’nın okul servis aracında unutulup 45 dakika boyunca kilitli araçta mahsur kalması; okul servis araçlarında hem denetimde hem de uygulamada var olan yetersizlikleri bir kez daha gözler önüne sermiştir.

Ulaştırma Bakanlığı’nın 2007’de yayımladığı ve günümüze kadar çeşitli eklemeler yapılarak değişikliğe uğrayan "Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği” tüm eksikliklerine rağmen bu konuda bir disiplin sağlamaktadır. Ancak denetimlerdeki yetersizlikler ve uygulamadaki aksaklıklar nedeniyle ciddi sorunlar oluşmakta; üzücü kazaların önüne geçilememektedir. Durum böyle olunca; öğrenci velilerine de büyük sorumluluk düşmekte; dikkat edilmesi ve takipçi olunması gereken birçok konu bulunmaktadır.

Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün açıkladığı Eğitim İstatistikleri verilerine göre; 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Ankara’da 976.972 Örgün Eğitim öğrencisi bulunmaktadır. Ankara Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası’ndan aldığımız bilgiye göre ise; Ankara’da C plakalı 6.339 Okul Servis Aracı görev yapmaktadır.

Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi olarak; binlerce okul servis aracının görev yaptığı Başkent’te çocuklarımızın can güvenliği açısından, son derece önemli bazı bilgileri öğrencilerimizin ailelerine ve yetkililere bir kez daha hatırlatmak istiyoruz.

Araç ve personel kriterlerine dikkat

İlk yapılması gereken okul servis araçlarının ve personelinin yönetmeliklere uygun olup olmadığını sorgulamaktır. Okul servis aracının yaşı 12’yi aşmamış olmalıdır. Taşıt içi düzeni sağlamak, okul öncesi eğitim ve ilköğretim öğrencilerinin inme ve binmeleri sırasında yardımcı olmak üzere bulundurulması zorunlu olan rehber personelin ise; 22 yaşını doldurmuş ve en az lise mezunu olması gerekmektedir.

Araçlar kanun ve yönetmeliklere uygun işaretler taşımalıdır.  Servis hizmeti veren araç sahipleri can ve mal güvenliğini sağlamak amacı ile gerekli önlemleri almış olmalıdır.  Bu kapsamda; taşıtın cam ve pencereleri sabit olmalı, iç düzenlenmesinde yaralanmaya neden olabilecek demir aksam yumuşak bir madde ile kaplanmalıdır. Araçlar; temiz, bakımlı ve güvenli durumda bulundurulmalı, altı ayda bir yetkili/yeterli servislerde bakım ve onarımları yapılmalıdır. Servis araçlarının kapıları iniş ve binişlerde güvenli ve emniyetli olmalı, kapıların hâkimiyeti sürücüde olmalıdır. Taşıtlarda her öğrenci için standarda uygun emniyet kemeri bulunmalı ve kullanımına dikkat edilmelidir. Servis için kullanılan taşıtlarda görüntü cihazları ve müzik sistemi kullanılmamalıdır. Bu araçların teknik özellikleri ile yerleşim şeması, araç içinde görülür bir yere asılmalıdır.

Şoförler öğrencileri rahat, güvenli bir şekilde kanun ve yönetmeliklere uygun olarak taşımakla yükümlüdürler. İlgili yönetmeliklere göre okul servis şoförleri, her beş yılda bir bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarına dair bir raporu yetkili sağlık kuruluşundan almış olmalıdırlar.

Şoförün hizmet sicillerinin temiz olmasına özen gösterilmeli, kılık kıyafeti yönetmeliklere uygun ve mali sigortası yapılmış olmalıdır.

Araçlarda mutlaka araç takip sistemleri bulunmalı ve ilgili kurumların denetimine açık olmalıdır. Bu sistem sayesinde servis güzergahları, hız vb. süreçleri kayıt altına alınarak karşılıklı güven ilişkisinin geliştirilmesi sağlanmalıdır. Ayrıca araç, kaza ve trafik sıkışıklığı gibi sorunlar yaşadığında veli, okul aile birliği gibi ilgili diğer kişi ve kurumlarla mobil iletişimi sağlayacak şekilde donatılı olmalıdır.

Mesafe tuzağına düşmeyin

Servis ücretleri ödenirken okul ile ev arasındaki ulaşım mesafesi ve Ankara Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası’nın açıkladığı servis ücretleri bilinerek ödeme yapılmalıdır. Bazı firmalar, servisin gittiği en uzak mesafenin ücretini istemektedirler. Özel okullar dahil hiçbir okul idaresi, okul aile birlikleri veya servis firmaları tarafından açıklanan tarifelerin üzerinde bir ücret belirleyemezler. Ayrıca yıllık ücretler hesaplanırken, yarıyıl tatili hesap dışı tutulmalıdır. 

Kamusal, ucuz, nitelikli toplu taşıma yaygınlaştırılmalıdır

Okul servis araçlarının sahip olması gereken özellikler üretim aşamasında dikkate alınmalı, TSE tarafından okul servis aracı standardı belirlenerek tek tip hale getirilmelidir. Servis aracı şartlarını sağlayan araçlara, İl Trafik Komisyonları tarafından izin verilmelidir. Ülke çapında yapılacak bir araştırma ile gerek duyulan okul servis aracı sayısı 2–3 yılda bir belirlenmeli, tahditli plaka uygulaması yaygınlaştırılmalıdır.

Servis araçlarının teknik muayenelerinin yapıldığı resmi birimler en önemli denetim noktalarıdır ve bu görevin verdiği sorumluluk bilinci ile davranmalıdırlar. Başta okul yönetimi olmak üzere okul aile birliği, veliler ve tüm yurttaşlarımız da karayolu ulaşımındaki öğrenci araçlarının ulaşım güvenliğine duyarlı davranmalıdırlar.

Trafiği olumsuz etkileyen ve önemli bir kazanç kapısı haline getirilen servis taşımacılığının, artık kontrol altına alınması şarttır. Sorunun kamusal, ücretsiz, nitelikli toplu taşıma ile çözülebileceği açıktır. Bu anlamda, yerel yönetimin politikalarını gözden geçirmesi ve kamu yararı doğrultusunda hareket etmesi gerekmektedir.

TMMOB Makina Mühendisleri Ankara Şubesi olarak, kamusal denetim anlayışımız gereği, toplum yararı ve kamu güvenliği için tüm okul servis araçlarını denetlemeye hazır olduğumuzu belirtir, yetkili kurumları bir kez daha önemle uyarırız.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası

Ankara Şube 26. Dönem Yönetim Kurulu adına

Şube Başkanı Sadettin ÖZKALENDER