BASIN BÜLTENİ     23.05.2019

Lunaparklara Kamusal Denetim Şart!

Yeni Kazalar Yaşanmadan Önlem Alınmalı

Havaların ısınması ile birlikte özellikle çocukların tercih ettiği lunapark ve eğlence mekânları dolmaya başladı. Bakımları yapılmadan işletmeye alınan,  günlük ve aylık periyodik kontrolleri ihmal edilen, eğitimsiz personel tarafından işletilen eğlence makinaları, geçtiğimiz yıllarda ne yazık ki üzücü kazaların yaşanmasına sebep olmuştur.

Aylık ve yıllık periyodik kontroller aksatılmamalı

Halkımızın özellikle hafta sonları kalabalıklar halinde eğlendikleri lunaparklarda; herhangi bir kaza veya yangın çıkması halinde güvenli bir şekilde tahliyenin sağlanmasından, eğlence makinaları operatörlerinin eğitimlerine kadar denetlenmesi gereken birçok nokta bulunmaktadır.

Çoğu zaman kaldırım taşları üzerine oturtulmuş, zeminlerine uygun bir şekilde montajı yapılmamış eğlence makinaları vatandaşlarımızın can güvenliğini tehlikeye atmaktadır.

Sayıları her geçen gün artan lunapark ve eğlence alanlarında kullanılan atlıkarınca, discovery, hızlı tren, adrenalin, gondol,  dönme dolap gibi tüm eğlence makinalarının yürürlükte bulunan ilgili mevzuata göre aylık ve yıllık periyodik kontrollerinin yapılması, emniyet aksamlarının test edilmesi gerekmektedir. Ayrıca günlük olarak da eğlence makinaları işletmeye alınmadan önce, tüm emniyet tedbirlerinin çalıştığı tespit edilerek boşta çalıştırma işlemi yapılmalı ve bu kontroller yasal olarak kayıt altına alınmalıdır.

Lunaparklarda mühendis istihdamı zorunludur

Bulundukları sınırlar dikkate alınarak İlçe Belediyeleri ve Büyükşehir Belediyeleri tarafından ruhsatları verilmesi gereken bu işletmelerin denetimlerinin de yine Belediyeler tarafından yapılması gerekmektedir. Ancak tamamen bir mühendislik tasarımı olan ve yüzlerce hareketli parça ile devasa konstrüksiyonlar olarak imalatı yapılan bu cihazların testlerinin,  periyodik kontrollerinin ve güvenlik aksamlarının uzman makina mühendisleri nezaretinde yapılması gereği, işletmeciler ve belediyeler tarafından karşılıklı ihlal edilmektedir.

Ayrıca 14 Temmuz 2005 tarihli İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin 9207 Sayılı Yönetmeliğe göre sirk ve lunaparkta bulunan oyun ve eğlence makinalarının kontrol ve bakımından sorumlu olmak üzere, teknik bilgi ve yeterliğe sahip en az bir mühendis ve bir teknisyen bulundurulması zorunludur. İşletmeciler bu kuralı göz ardı etmekte, yetkililer de bu duruma ne yazık ki göz yummaktadırlar.

Gezici lunaparklar her kurulumda tekrar denetlenmeli

Belli zamanlarda ve genellikle küçük yerleşim yerlerinde kurulan panayır alanlarında kullanılan mobil lunapark makinaları, çoğunlukla kullanım dışı bırakılması gereken eski makinalardan oluşmaktadır. Ortalama 15-20 günlük periyodlarla çalıştırılan bu makinalar, sökülüp başka panayır alanlarına taşınmakta ve gidilen yerde tekrar montaj işlemi yapılmaktadır. Bu tip sürekli söküp-takma işlemlerinde, kalıcı mekanik hasarlara veya güvenlik zafiyetlerine neden olunabileceği açıktır. Oysa sabit tesislerin ilk kurulumunda, mobil tesislerin ise her kurulumunda tesisteki her bir makina ve yapının işletmeye alınmadan önce TS EN 13814’e göre test ve kontrolleri yapılmalıdır.

Wonderland Eurasia (Ankapark)’nın kontrol, bakım ve onarımları yeniden yapılmalıdır

Bildiğiniz gibi açılışından sadece iki gün sonra eski ismiyle Ankapark’ta, yeni ismiyle Wonderland Eurasia’da “rollercoaster” denilen hız treni arızalanmış, onlarca metre yükseklikte kalan yurttaşlarımız yürüyerek aşağı indirilmiştir.

Proje aşamasından yapımına kadar büyük kamuoyu yaratılarak ve milyonlarca lira harcanarak inşa edilen ve Avrupa’nın en büyük tema parkı olarak lanse edilen parkın, gerekli tedbirler alınmadan, güvenlik sertifikaları açıklanmadan ziyarete açılması, büyük felaketlere davetiye çıkarmaktadır.

Yapılması gereken açıktır. Vatandaşımızın can güvenliği daha fazla tehlikeye atılmadan Ankapark kapatılmalı; TMMOB Makina Mühendisleri Odası başta olmak üzere, yetkili ve bağımsız kuruluşlarca yeniden denetlenmeli; gerekli tüm kontrol, bakım ve onarımlar halkımızın can güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde yeniden yapılmalıdır.

Çözüm: “Kamusal Denetim”

Garantili ve güvenli çalışmayı taahhüt edecek olan test ve kontrol raporları ve periyodik kontrol raporlarının, düzenli olarak ilgili idareye sunulmadığı da yaygın bir gerçektir. Ayrıca yaşanan acı kazalar da göstermiştir ki; düzenli aralıklarla yapılması gereken kontrollerin takibi yapılmadan, sadece ruhsat aşamasında istenen yetersiz evraklarla bu yerlerin güvenlikleri sağlanamaz. Bu noktada da sıkça hatırlattığımız üzere ilgili Belediyelere büyük sorumluluk düşmektedir.

Denetim mekanizmalarını çalıştırmayan yetkililerin; kâr hırsıyla hareket ederek makinaların bakım ve onarımlarını, günlük ve aylık periyodik kontrollerini ihmal eden işletmecilerin, “vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğinden” sorumlu oldukları unutulmamalıdır. Bu konudaki mevzuatın ve çıkartılan yönetmeliklerin “kamusal denetim” ve “mühendislik uygulamalarını” dışlayan eksik düzenlemeler olduğunu hatırlatıyor;  ilgili bakanlıkları ve yerel yönetimleri, acil tedbir almak üzere mevzuata uygun düzenlemelerin yapılması konusunda göreve çağırıyoruz.

Yukarıda belirtilen tüm hususların ve kullanılan ekipmanların İSG kanunu kapsamında yapılacak risk değerlendirmesi sonucunda belirlenen eksiklerin giderilmesi ve periyodik kontrollerinin mutlaka yapılması gerekmektedir.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi olarak; eğlence yerlerine işyeri ruhsatı düzenlenmesi, eğlence makinalarının mevzuatta tanımlı periyodik kontrollerinin yapılması, operatör ve bakım personelinin eğitilmesi konularında, uzman makina mühendislerine dayalı örgütlü yapımızla, kamu adına ve kamu güvenliği için her zaman görev almaya hazır olduğumuzu kamuoyu ile paylaşıyoruz.

                                                                                 TMMOB Makina Mühendisleri Odası

Ankara Şube Yönetim Kurulu adına

Başkan Sadettin ÖZKALENDER