SON DOĞALGAZ ZAMMI, SİYASİ İKTİDARIN BÜYÜK ŞİRKETLERİ KOLLAMA, EKONOMİK SIKINTILARI HALKIN SIRTINA YIKMA POLİTİKALARININ YENİ BİR ÖRNEĞİDİR
Oda Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener, Doğalgaza yapılan %38 oranındaki zam ile ilgili bir basın açıklaması yaptı.
Son Doğalgaz Zammı, Siyasi İktidarın Büyük Şirketleri Kollama, Ekonomik Sıkıntıları Halkın Sırtına Yıkma Politikalarının Yeni Bir Örneğidir
Seçim yılları olduğu için konutlara satılan doğalgaz fiyatlarını 1 Ocak 2023’den bugüne dek artırmayan enerji yönetimi ve ona bağlı BOTAŞ Genel Müdürlüğü, dağıtım şirketlerinin sattığı doğalgazın fiyatını, 01.08.2024 tarihinden geçerli olmak üzere konutlar için yüzde 38, küçük sınaî ve ticari işletmeler için yüzde 33,1 oranında artırmıştır.
Küçük işletmelerle konutlara zam, elektrik şirketleri ve büyük sermayeye indirim
Yıllık doğalgaz tüketimi 300.000 m3’den az olan küçük ve orta boy ticari/sınaî kuruluşların gaz alış fiyatlarına yapılan yüzde 33 artışla, son bir buçuk yılda alım fiyatları artan bu kesimin alım fiyatları artan bu kesimin alım fiyatlarıyla eşitlenmiş; elektrik üreticilerinin gaz alış fiyatları da yüzde 33 azaltılmıştır.
Aşağıdaki tabloda görüleceği üzere BOTAŞ, 1 Ocak 2023 tarihinden bugüne, 18 ay içinde, gaz satış fiyatlarında elektrik üreticilerine yüzde 33, büyük sanayi kuruluşlarına yüzde 28 indirim yaparken, konutlara yüzde 38, küçük sınaî ve ticari işletmelere yüzde 59 zam yapmıştır. Böylece küçük işletmeler, dev sanayi kuruluşları ile aynı fiyattan gaz satın alır hale gelmiştir. Elektrik üreticilerine de, gaz alış fiyatlarında yüzde 33 indirim yapılmıştır.
BOTAŞ Satış Tarifesi–Doğalgaz Fiyat Artışları / Ocak 2023–Ağustos 2024
|
|
Abone Grubu |
Konut |
1. Kademe |
2. Kademe 300.000 m3/Yıl Üstü |
Elektrik Üretimi |
|
300.000 m3/Yıla Kadar |
|||||
|
01.01.2023 |
Fiyat (TL/m3) |
4,080634 |
7,124995 |
15,833334 |
18 |
|
Değişim |
|||||
|
01.02.2023 |
Fiyat (TL/m3) |
4,080634 |
7,124991 |
13,73 |
15 |
|
Değişim |
– |
– |
–%13,30 |
–%20,00 |
|
|
01.03.2023 |
Fiyat (TL/m3) |
4,080634 |
7,124995 |
11,85 |
12 |
|
Değişim |
– |
– |
–%13,70 |
–%20,00 |
|
|
01.04.2023 |
Fiyat (TL/m3) |
4,080634 |
7,124995 |
9,48 |
10 |
|
Değişim |
– |
– |
–%20,00 |
–%17,70 |
|
|
01.10.2023 |
Fiyat (TL/m3) |
4,080634 |
8,549994 |
11,374109 |
12 |
|
Değişim |
– |
%20,00 |
%20,00 |
%20,00 |
|
|
01.08.2024 |
Fiyat (TL/m3) |
5,631275 |
11,380042 |
11,374109 |
12,0 |
|
Değişim |
38 |
33 |
– |
– |
|
|
01.01.2023–01.08.2024 Dönemi Toplam Artış |
%38 |
%59 |
-%28,16 |
-%33,33 |
|
Son zam ile birlikte beş kentimizdeki abonelerin yıllık tüketimleri ve ödeyecekleri miktarlar da şöyledir:
Bazı Kentlerde Abonelerin Ortalama Yılık Tüketimleri ve
01.08.2024 Fiyatları ile Ödeyecekleri Tutarlar
|
Kent |
Yıllık Tüketim m3 |
Gaz Satış Fiyatı TL/m3 |
Yıllık Doğalgaz Harcaması (TL) |
|
Bursa |
826 |
8.54 |
7.054 |
|
İstanbul |
869 |
8.26 |
7.178 |
|
Van |
1179 |
8.28 |
9.762 |
|
Ankara |
1067 |
9.29 |
9.912 |
|
Erzurum |
1348 |
11.20 |
15.098 |
Doğalgaz alış maliyetleri ve sübvansiyonların ardındaki gerçekler
Doğalgazın 1000 m3’ünün yaklaşık 300–310 dolara temin edildiği kabulü ve taşıma bedeliyle 330 USD/1000m3, 1 m3’ü 0.33USD/m3, 1 USD=33 TL kurgusu ile 1 m3 gaz maliyetinin 10,9–11 TL olduğu kabul edilebilir. Bu durumda konutlar için gaz satış fiyatlarında kamu desteğinin sürdüğü görülmektedir. Ancak bu kamusal desteğin, siyasi iktidar tarafından yurttaş ve kamu çıkarı gözetilmeden hatalı bir şekilde yapılmasının somut bir örneğinden de söz etmek gerekir.
2023 Mayıs seçimlerini kazanma amacıyla, bütün konut tüketicilerine 2023 Mayıs ayında bedelsiz doğalgaz temin edileceği bildirilince, aylık tüketim bir önceki yılın Mayıs ayına göre ikiye katlanarak 1,8 milyar m3 olmuştur. Gelir durumları dikkate alınmaksızın tüm konut tüketicilerinin aylık 25 m3 gaz tüketimi kalan on bir ay boyunca faturalandırılmamıştır. Bu uygulama ile konutların gaz tüketimi Mayıs-Aralık 2023 döneminde 2,3 milyar m3 artmıştır.
Bu popülist politika, yoksulluk sınırlarının altında yaşam savaşı veren milyonlarla, plazalarda, saraylarda yaşayan varsılların bir tutulduğu gerçeğini örtmüş, yoksul kesimler için ayrılması gereken kaynaklar mirasyedi gibi harcanmıştır.
Yine bu uygulama ile TÜİK enerji fiyat artışları sıfırlanmış ve yılın ilk altı ayındaki TÜFE oranları düşük gösterilerek TÜFE endeksli ücret artış taleplerinin önü kesilmeye çalışılmıştır.
Açlık sınırının ayda 20 bin TL’ye yaklaştığı, yoksulluk sınırının aylık 60 bin TL’yi geçtiği ülkemizde, 17 bin TL asgari ücretle ve dün 10 bin TL bugünse büyük bir lütufmuş gibi sunulan 12 bin 500 TL ile yaşamlarını sürdürmeye çalışan milyonlarca emekçi ve emekliye yaşamlarını çağdaş yaşam gereklerine uygun bir şekilde sürdürmelerine imkan verecek ciddi bir kamusal destek sağlanmamıştır. İktidarın popülist görünümlü politikasının ardındaki toplumsal gerçeklik, büyük şirketleri kollamak, ekonomik sıkıntıları halkın sırtına yıkmak, yoksulluk ve yoksulluğun sürdürülebilirliğini sağlayarak sermaye egemenliği düzenini ihya etmektir.
Yunus Yener
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı