AMED EMEK VE DEMOKRASİ PLATFORMUNDAN YAŞANAN DEPREM SÜRECİ VE ÇADIR KENTE İLİŞKİN AÇIKLAMA

Depremin yaşandığı an itibariyle, yaklaşık 1 saat sonra bileşenlerimizle Kent Koruma ve Dayanışma Platformu bünyesinde oluşturulan kriz ma işsasında yer aldık. Arama kurtarma, sağlık hizmetleri, akut ihtiyaçlar, toplanma alanlarının belirlenmesi, acil uyarıların yapılması gibi birçok alanda koordinasyon ve saha faaliyeti yürüttük. Demokratik kitle örgütleri, meslek örgütleri ve sivil toplum geleneğinin göstermiş olduğu bu hızlı refleks, yaşamın her alanında örgütlü bir toplumun ne kadar elzem olduğunu bir kez daha göstermiştir. Depremin ilk saatlerinde birçok iş makinesi, elektronik ve manuel ekipman temin edilip gönüllü arkadaşlarımızla sahaya ulaştırılmıştır. Aciliyet arz eden battaniye, yiyecek, içecek gibi temel ihtiyaç malzemeleri hızlı bir şekilde dağıtılmaya başlanmıştır.

Amed’in sivil toplum geleneği aslında daha önce birçok olağanüstü durumda gücünü göstermiştir. Bu geleneğe dayanışma ruhu ve depremden nispeten az etkilenmemiz de eklenince süreç, diğer deprem bölgelerine göre daha az sancılı geçirilmiştir. Nitekim depremin 2. günü itibarıyla Amed halkı ve örgütlü yapıları çevre illerin yardımına koşmaya başlamıştır. Bu sürecin en başından itibaren, birçok alanda ilgili devlet kurumlarına sürece dahil olma isteğimiz, bu felaketin en az hasarla atlatılması için güç katma isteğimiz iletilmiştir. Yaşanan ilk şok evresinde bu diyalog yakalanmış, temin ettiğimiz malzeme ve kordinasyon gücümüz, sorunların çözümüne olumlu olarak yansımıştır. Ancak hükumet yetkililerinin kente gelmesi ile birlikte sürecin dışında bırakılmamıza ve engellenmemize dönük bir pratik sergilenmiştir.  İktidarın yardım tırlarına el konulması, kayyum atamaları gibi uygulamalarla kaosun uzamasına ve yaşanan acıların katmerleşmesine sebep olduğu açıktır. Her türlü engellemeye rağmen özgücümüz ve halkımızın dayanışma ruhuyla çalışmalarımız devam etmektedir.

Kentimiz için enkaz çalışmasının sona gelmesiyle akut dönem bitmiştir. Önümüzde daha fazla dayanışmayı, birlikteliği ve planlamayı gerektirecek, daha uzun bir süreç olacaktır. Çevre ve Şehircilik bakanlığının son verilerine göre; binaların %65’inde yani 45149 binada çalışma tamamlanmıştır. Kentimizde yıkılacak ve ağır hasarlı bina sayısı 1110’dur;  orta hasarlı 1044 binada yaşayanların evi girilemez durumdadır. Sadece Amed’de yaşayan yüz bin kişi ve çevre illerden alacağı göç göz önünde bulundurulduğunda çok daha fazla bir nüfus için barınma, psikososyal destek, toplumsal yaşama entegrasyon gibi birçok alanda çalışmanın yürütülmesi gerekmektedir. Ekolojik bütünlükten uzaklaşmanın deprem gibi doğal bir olayı nasıl felakete dönüştürdüğünün bilinciyle, çalışmalar yürütülürken ekolojik bakış açısı gözönüne alınmalıdır. Bu çalışmalarla yeni tahribatların önüne geçilmesi gerekmektedir.

Şehir merkezindeki 7 çadırkentin durumuna ilişkin bileşenlerimizin de olduğu Amed Sağlık Platformu eksiklikleri bildirmiş, fakat 10 gündür bir değişiklik gözlemlenmemiştir. Ne yazık ki, yeni düzenlenen kalıcı çadır kentte de sivil toplumun fikrine danışılmamıştır. Çadırkentin yerleştirileceği arazi; Merkez Yenişehir ilçesi, Silvan yolu üzeri, Dicle Nehrinin sağ sahilidir. Daha önce belediyenin hafriyat alanı olmasından kaynaklı asbest riski taşıyan bu alanın, önceki yıllarda Dicle Barajı kapağının kopması sonucu su altında kaldığı biliniyorken dolgu alanı olan bu alanın ciddi sel riski taşıdığını tekrar vurgulamak istiyoruz. Ayrıca Hewsel vadisinde bulunan bu alanın rüzgar koridoru olmasından dolayı çetin ve sert mevsim koşullarından dolayı çadırda ısınma problemi olabilir, kullanılacak sobalardan dolayı yangın riski taşımaktadır. Bu Çadırkentin kalıcı olmasından dolayı yaz aylarının sivrisineklerden dolayı sıtma ve bulaşıcı hastalık riskleri göz önünde bulundurulmalıdır. Açıktır ki, UNESCO Dünya mirası olan Hevsel Bahçeleri bu yerleşimden zarar görecektir. Şehrin sivil toplum örgütleri ile beraber çalışmayı reddeden anlayış, çadır kentleri tarikat vakıflarına açmıştır. Korucuların içerisinde uzun namlulu silahlar ile gezdiği, tarikatların cirit attığı, öte yandan su kanalına dikkat edilmeyen, elektrik kabloları çocuk güvenliğine uymayacak şekilde düzenlenmiş çadırkentler insan haklarını ihlal etmektedir. Düzeltilmesinin yolu bir an önce şehrin sivil toplum örgütleri ile istişareden geçmektedir.

Şehrimizde dayanışma kültürünün yerleşik olması, fırsatçıların daha fazla dikkat çekmesine neden olmaktadır. Kimi ev sahiplerinin kiraları yükselttiği, bazı nakliye şirketlerinin fahiş fiyatlar istediği görülmektedir. Bu kentin tarihi dayanışma ruhuna, kimliğine, ahlaki değerlerine uygun davranmayarak bu fırsatçılığa düşenleri bir an önce bu yanlıştan vazgeçmeye davet ediyor, bu eksikliğe düşenleri teşhir edeceğimizi belirtiyor ve dayanışmayı yükseltmeye çağırıyoruz.

Amed Emek ve Demokrasi Platformu olarak, depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı diliyoruz. Sivil toplum örgütlerinin uyarılarını dinlemeyen yönetimler ve usulsüzlüklere göz yumanlar bu kayıpların sebepleridir. Şehrimizdeki müessibleri ortaya çıkarılmalıdır. Kalıcı çadırkent yerleşiminden vazgeçilmeli, bu konudaki uzmanların görüşleri dikkate alınmalıdır.

AMED EMEK VE DEMOKRASİ PLATFORMU