Sanayi ve Toplum Bülteni: SAYI:2
Sunuş
TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) Odası olarak üç ayda bir olmak üzere planladığımız yeni periyodik yayınımız Sanayi ve Toplum’un ilk sayısı Şubat ayında yayımlanmıştı. Şimdi yayımladığımız ikinci sayı, 2023’ün Aralık ayında toplanacak olan TMMOB Sanayi Kongresi kapsamında bir ön etkinlik olarak düzenlenen Sanayi Kongresine Giderken AKP İktidarının 20 Yılı başlıklı etkinliğimizde yapılan konuşma ve sunumları içeriyor.
Değerli toplumbilimci, akademisyen, araştırmacı, meslektaş ve uzman dostlarımızın bu etkinlik için özel olarak yaptıkları çalışmalar; sanayi-ekonomi, mali ve sosyal politikalar, depremin etkileri, enerji ve maden politikaları ve genel değerlendirmeler üzerinden AKP iktidarının 20 yılının bilançosunu çıkarıyor.
Sanayi ve Toplum’un bu sayısı, Dr. Anıl Aba’nın Editörden başlıklı sunuşunun ardından TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz’ın etkinlikte yaptığı, söz konusu 20 yılın toplu değerlendirmesini içeren açılış konuşmasıyla başlıyor.
Prof. Dr. Korkut Boratav’ın açılış konferansı niteliğindeki metni, 1989 yılından başlayarak AKP’nin iktidar olduğu dönem dahil neoliberalizmin Türkiye’deki üç dönemini, büyümenin niteliğini, emeğin kaybeden taraf olduğu ve sermayeyi ihya eden bölüşüm şokunu sergiliyor, son kısmında da 14 Mayıs seçimleri sonrası döneme ilişkin uyarılarda bulunuyor.
Dr. Oktay Küçükkiremitçi, Ömür Genç ile birlikte hazırladıkları 20 Yılın Sınaî Sergüzeşti metninde dünya ve Türkiye’de sanayinin durumunu karşılaştırmalı bir şekilde yapıyor, sanayi, tarım, büyüme, milli gelir, ücretler ve bölüşüm, istihdam, dış ticaret, sektörel pay, teknoloji, verimlilik boyutlarıyla oldukça kapsamlı bir çözümleme sunuyor.
Prof. Dr. Oğuz Oyan AKP döneminde kamu maliyesi krizine giden süreci bütçeler, özelleştirmeler, işsizlik sigortası fonu, vergiler ve sosyal devletin yok edilişi üzerinden irdeliyor. Sabri Öncü Doç. Dr. Hasan Cömert ile birlikte hazırladıkları AKP dönemindeki para politikaları ve finans piyasalarını 1980’den itibaren neoliberal dönemin bütününü içeren bir şekilde açıklıyor. Doç. Dr. Serkan Öngel son 20 yılda sanayinin durumu ve çalışanlar konusunu, çalışma yaşamıyla ilgili mevzuat değişiklikleri, istihdam, sanayi ve tarımdaki sektörel dönüşüm, özelleştirmeler ve eğitim, sağlık, kadınlar, sendikasızlaştırmalar gibi sosyal etkiler üzerinden yorumluyor.
Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, doğal afetle oluşan toplumsal yıkımı, neoliberal ve rantçı politikaları ve çeşitli raporlardan hareketle depremin ekonomik faturasının nedenselliklerini inceliyor. MMO Gaziantep Şube Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Kocalar deprem bölgesindeki sanayi ve emeğin durumunu gözlemlere dayanarak aktarıyor. Şehir Plancıları Odası Yönetim Kurulu Başkanı Gencay Serter de deprem bölgesindeki sorunun sadece konut değil esasen sanayi ve kentleşme ve bağlantılı sorunlara işaret ettiğini sergiliyor.
MMO Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz AKP’nin enerji politikalarını, Maden Mühendisi Nadir Avşaroğlu AKP’nin madencilik politikalarını teşhir ediyor. Makine Mühendisi Dinçer Mete de AKP’nin 20 yıllık iktidarının emeğin hiper sömürüsü ve tek adam rejimine nasıl vardığını açıklıyor.
Sanayi ve Toplum’un ikinci sayısını açıklamamıza ekli olarak kamuoyuna sunuyoruz.
EDİTÖRDEN…
Bültenimizin ikinci sayısından tüm okurlarımıza merhaba.
Nisan ayında, TMMOB adına Makina Mühendisleri Odası’nın yürütücülüğünde, “Sanayi Kongresine Giderken AKP İktidarının 20 Yılı” başlıklı bir etkinlik yaptık. Türkiye son 20 yılda hem siyasi hem iktisadi hem de toplumsal açıdan çok büyük travmalar yaşadı. Belki de büyük bir siyasi dönüşümün arifesinde bu 20 yıllık bilançoyu çok değerli hocalarımız ve meslektaşlarımız bizim için değerlendirdi. Biz de hem canlı etkinliği kaçıranlar için hem de arşiv niteliğinde olması adına bültenimizin ikinci sayısını bu sunumların metinlerine ayırmak istedik.
Etkinliğin açılış konuşmalarını MMO başkanı Yunus Yener ve TMMOB yönetim kurulu başkanımız Emin Koramaz yaptı. TMMOB başkanının sunuşunun ardından hocaların hocası Korkut Boratav, 1989’tan 2022’ye, neoliberalizmin Türkiye’deki üç dönemini büyüme göstergeleri üzerinden sunarak yakın tarihimizin genel ekonomik görünümünü yorumladı. Korkut hocamızı takiben Dr. Oktay Küçükkiremitçi, Ömür Genç ile birlikte hazırladıkları, 1998’den bu yana dünyada ve Türkiye’de sanayinin durumunun oldukça detaylı bir çözümlemesini sundu.
Sonraki oturumda, Oğuz Oyan hocamız önceki oturumdaki sunumları tamamlayacak şekilde AKP dönemindeki kamu ve maliye politikalarının fotoğrafını çekti. Dr. Sabri Öncü ise Doç. Dr. Hasan Cömert ile birlikte hazırladıkları, AKP dönemindeki para politikaları ve finans piyasalarının bitirilmemiş öyküsünü anlattı. Son olarak Doç. Dr. Serkan Öngel de son 20 yıldaki sanayinin durumunu çalışanlar üzerinden bizlere aktardı.
Depreme ayrılan oturumda değerli hocamız Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu çeşitli raporlara referansla Kahramanmaraş merkezli depremin nasıl bir ekonomik fatura çıkardığını anlattı. Ardından MMO Gaziantep şube başkanı Aykut Kocalar, kendi gözlemleri ve odanın derleyebildiği veriler üzerinden deprem bölgesindeki sanayi ve emeğin durumunu bize aktardı. Bu oturumun son konuşmasını ise Şehir Plancıları Odası yönetim kurulu başkanı Gencay Serter, yine deprem bölgesindeki sanayi ve kentleşme sorunları üzerine yaptı.
Kapanış oturumunda MMO enerji çalışma grubu başkanı Oğuz Türkyılmaz AKP’nin enerji politikalarını, maden mühendisi Nadir Avşaroğlu AKP’nin madencilik politikalarını özetledi. Makine mühendisi Dinçer Mete ise AKP’nin 20 yıllık iktidarının nereden gelip nereye vardığını oldukça kapsamlı bir şekilde bizlere anlatarak günü bitirdi.
Uzun, yorucu ama son derece doyurucu bir gün oldu. Etkinliğe katılanlar için arşiv niteliğinde, katılmayanlar için baştan sonra okumalık çok önemli bir sayı hazırladığımızı düşünüyorum. Emeği geçen herkese teşekkürü borç bilirim.
Dayanışma ile!
Dr. Anıl Aba
Akademisyen
