Doğalgaz, Soba, Şofben, Baca Zehirlenmelerine Karşı Kamusal Denetim Sağlanmalıdır

Bilindiği üzere her yıl soba, şofben, kombi ve bu cihazların bacalarından kaynaklanan karbonmonoksit zehirlenmesi sonucu birçok yurttaşımız yaşamını kaybetmektedir.  En son dört gün önce İstanbul Fatih?te bir evde 5 kişi karbonmonoksit zehirlenmesi sonucu yaşamını yitirmiştir. Yaşamını yitiren yurttaşlarımızın yakınlarına sabır diliyor, bu konuda öneri ve uyarılarımızı bir kez daha kamuoyu ile paylaşmak istiyoruz.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi tarafından görevlendirilen uzmanlar tarafından olay yerinde yapılan incelemelerde; Bacalı kombi ile baca arasında kullanılan esnek boru bağlantısının montajının uygun olmadığı, bacalı kombi çalıştırılarak yapılan ayrıntılı incelemede de, kombinin baca sensörünün arızalı olduğu ve bacanın tamamen tıkalı olduğunu tespit edilmiştir. Ayrıca dairede, doğal gazın yanması sonucu oluşan karbonmonoksiti algılayacak bir dedektörün ( CO Dedektörü ) bulunmadığı tespit edilmiştir. Karbonmonoksit dedektörünün ne kadar önemli olduğu ve kullanımının zorunlu olmasının gerektiği hususu bir kez daha ortaya çıkmıştır. 

Kamusal bir hizmet olan doğal gazın kent içi dağıtımı, 4646 sayılı Doğal gaz Kanununa göre yerel gaz dağıtım şirketleri aracılığıyla yapılmaktadır. Doğal gazın, kullanım mahallerine sağlıklı ve güvenli bir şekilde ulaştırılması ve emniyet tedbirlerinin alınıp alınmadığının denetiminde bu kuruluşlar görevlendirilmiştir. Bu kuruluşlar, kendi İç Tesisat Uygulama Esasları`na göre, doğal gazın ilk devreye alınmasında, kiracı değişimi ve cihaz açılışlarında gerekli kontrolleri yapmakta, ancak daha sonra aboneler tarafından tesisatın genelinde değişiklik yapılabilmekte ya da tesisatta deformasyonlar oluşabilmektedir.

Baca temizliğinin ve kontrolünün, yılda 1 defa Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından verilen Bacacı Seviye 3 veya Bacacı Seviye 4 Sertifikasyonu`na sahip kişilerce muhakkak yapılması gerekmektedir. Mevcut düzenlemelerde bu konuda da bir boşluk bulunmakta olup, baca temizliği tüketicinin sorumluluğuna terk edilmektedir. Bu durumun da yasalarla güvence altına alınması ve kamusal denetimin sağlanması, bir zorunluluktur. 

Ayrıca karbon monoksit gazının ortamda belirli bir seviyeye ulaşması durumunda veya herhangi bir gaz kaçağı durumunda alarm veren sensörler mevcuttur. Yukarıda değindiğimiz yasal önlemler yanı sıra bu aygıtların kullanımının yaygınlaştırılması ve zorunlu hale getirilmesi, bu tür acıları yaşamamızın önüne geçmede yardımcı olacaktır.

Odalarımızın Kamusal Denetim Yapmaları Engellenmekte, Gelecekte Daha Büyük Facialara Davetiye Çıkartılmaktadır.

4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununa bağlı yönetmelikler uyarınca, doğal gaz iç tesisatlarının Doğal gaz İç Tesisat Yetki Belgesi?ne sahip bir makina mühendisinin tam zamanlı olarak çalıştığı şirketlerce yürütülmesi zorunludur. Odamızca bu hizmetleri verecek şirketler tescillenmekte ve kendilerine büro tescil belgesi verilmektedir. Doğal gaz iç tesisat projelerinde mühendislerce yürütülen hizmetler, her proje bazında Oda mesleki denetiminden geçirilmekte, yetkili mühendisin firmada halen çalışıp çalışmadığı, mesleki açıdan bir ceza alıp almadığı kontrol edilmekte idi. Yayınlanan bir genelge ile bu zorunluluk ortadan kaldırıldı. Ayrıca birçok gaz dağıtım şirketi, hizmetin kamusal niteliğini göz ardı ederek, söz konusu MMO Büro Tescil Belgesi`ni şirketin yetkilendirmesi aşamasında da aramamaktadır. Bu durum gelecekte şimdi olduğundan daha büyük facialara yol açacaktır.

Doğal gaz uygulamaları konusunda yaşanan bir dizi sıkıntı ve sorunun aşılması, gaz dağıtım şirketleriyle, bu hizmetleri veren mühendislerin üyesi olduğu Makina Mühendisleri Odası`yla, sıkı bir iş birliği ve koordinasyonun tesis edilmesinden geçmektedir. Bu koordinasyonu gerçekleştirmekten kaçınan bütün idareler doğabilecek her türlü kaza ve yanlış uygulamaların sorumluluk ve yükümlülüklerinden kaçınamaz. 

EMRAH AYDEMİR
TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
KOCAELİ ŞUBE YÖNETİM KURULU SEKRETERİ