BAYRAM SÜRESİNCE CAN VE MAL GÜVENLİĞİ İÇİN SÜRÜCÜLER KURALLARA UYMALI, YETKİLİLER KURALLARI UYGULAMAK İÇİN DAHA ÖZENLİ ÇALIŞMALIDIR
Bayram nedeni ile yola çıkan sürücülerimizi uyarıyoruz! Lütfen kurallara uyalım, yetkilileri de göreve çağırıyoruz! Lütfen kazaların önlenmesi için daha fazla özen ve dikkatle çalışalım.
08 Temmuz’da başlayacak olan bayram tatiliyle birlikte trafikte yoğunluğun ve tehlikenin artacağı bir haftaya girmiş olacağız. Maalesef bayram tatili süresince trafik yoğunluğu artışına paralel olarak trafik kazaları da artmakta, her yıl binlerce insanımız bu kazalar neticesinde hayatını kaybetmektedir. Bu durum bayram tatili öncesinde yola çıkmadan sürücülerin ve yetkililerin alması gereken önlemler ve dikkat edilmesi gereken konuların önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Bayram tatili ile birlikte trafik kazaları açısından riskli günlere giriyoruz. 2021 yılında yaşanan 1.186.353 kazada TÜİK istatistiklerine göre yüzde 87,1'inin sürücü, yüzde 8,2'sinin yaya, yüzde 2,6'sının taşıt, yüzde 1,8'inin yolcu ve yüzde 0,4'ünün yol kaynaklı olduğu belirlendi.
Kazalarda, ağır tonajlı araçların neden olduğu trafik kazası oranı % 31, otomobillerin neden olduğu trafik kazası oranı ise % 60 olarak tespit edilmiştir.
İnsana bağlı trafik kazalarının sebepleri arasında başta gelen hususlar; aşırı hız, hatalı sollama, direksiyon başında uyuma ve emniyet kemeri takılmamasıdır.
Ölümlü kazalarda emniyet kemeri kullananların % 24`ü hiç zarar görmeden kazayı atlatmakta, emniyet kemeri kullanmayanlarda bu oran % 6`ya kadar düşmektedir. Emniyet kemeri kullanımının zorunlu olduğu ülkelerde ölüm ve yaralanma oranları, kullanımın zorunlu olmadığı ülkelere göre % 40 daha az olmaktadır.
TRAFİK KAZALARINI EN AZA İNDİRMEK İÇİN:
Araç Bakım ve Periyodik Muayeneleri zamanında yapılmalıdır
Kazalara sebep olan araç arızalarının önlenmesi için araç bakımlarının ve periyodik muayenelerinin zamanında yapılması gerekir. Araçların fren, balata, lastik, ön takım, elektrik sistemi, hidrolik sistemi, motor yağı, anti friz vb. konularındaki bakımları da yetkili servislerde mutlaka yapılmalıdır.
Frenler: Araçların fren bakımları son derece önemli bir husustur. Çünkü bayramlarda yolcu sayısı ve yükü artmaktadır. Araçta taşınabilecek yolcu ve yük miktarı aracın belgesindeki değeri geçmemelidir. Gereğinden fazla yük aracın sürüş kararlılığını etkiler, fren mesafesini aşırı uzatır.
Sürücünün günlük kullanımından daha ağır olan aracını yüksek hızlarda kullanması, frenlerin ısınmasına ve fren mesafesinin artmasına neden olur.
Ağırlık merkezinin yükselmesinden dolayı sürüş kararlılığının bozulacağını bilmeyen sürücüler kaza yapabilmektedirler. Fren bakımlarında disk fren balatası değişmiş araçlarda, trafiğin olmadığı bir boş yerde 4 - 5 kez tam fren yapılmalı, varsa fren zayıflığı tespit edilmelidir.
Lastikler: 6 yıldan yaşlı lastikler teknik özelliklerinden çok şey kaybeder, fren mesafesini uzayacağı unutulmamalıdır.
Takip Mesafesi: Yüklü araç sürücüsünün önündeki araçla arasındaki takip mesafesini günlük kullanımına kıyasla artırması gereklidir. Yüklü araç sürücüsünün alışılmıştan daha yüksek ayak kuvveti ile frene basması gerekecektir.
Yasal hız sınırına uyulmalıdır.
Hafif Ticari Araçlarda (Minivan, Van, Panelvan) yasal hız sınırının otomobillerden daha düşük (örneğin bölünmüş yollarda 100km/h) olduğu unutulmamalıdır. Sürücüler araç kullanırken hiçbir surette cep telefonu kullanmamalı, yola odaklanma konusunun vücut koordinasyonun ayrılmaz bir güvenlik konusu olduğu unutulmamalıdır. Otoyollarda artırılan yasal hız sınırları sebebi ile dikkatli ve tedbirli araç kullanımı can güvenliği için son derece önemlidir.
Emniyet Kemeri: Ön ve arka koltuklarda emniyet kemeri mutlaka takılmalı. Şehirlerarası otobüslerde de yolcular emniyet kemeri takmalıdır. Çarpışma sırasında tüm yolculara etkiyen ve yolcunun ağırlığının 20-30 katına kadar çıkabilen atalet kuvveti, yolcuları koltuktan fırlatmaya çalışırken sadece emniyet kemeri onları koltuğa ve hayata bağlar.
İnsan faktörü nedeniyle meydana gelebilecek trafik kazalarını en aza indirmek için bayram tatilinde şehir dışına çıkacak sürücülerin emniyet kemeri takmaları, hız sınırına uymaları, yorgun, uykusuz ve alkollü araç kullanmamaları ve hatalı sollama yapmamaları gerekir. Yayalarımızın da yollardaki seyahatleri sırasında trafiğe ve trafik kurallarına azami dikkat etmesi çok önemlidir, özellikle yoldan karşıya geçişlerde ve karanlık yollarda bu dikkat daha da önemlidir. Yolculuk öncesi iyi uyunarak ve mutlaka dinlenmiş olarak yola çıkılmalı, 2 saatte bir kısa süreli de olsa mola verilerek dinlenilmeli ve ideal olanı 6 saat, maksimum 8 saat araç kullanılmalıdır.
Araçlarımızdaki ekipmanlar eksiksiz olmalıdır
Araçlarınızdaki ilk yardım çantası, üçgen reflektör, yangın söndürme cihazı gibi önem arz eden ekipmanların yola çıkmadan önce tam ve eksiksiz olduğu kontrol edilmelidir.
Yollarımızdaki yönlendirme levhaları ve uyarılara dikkat edilmelidir
Yeni yol yapımı ve yol tadilatlarındaki ikazların yeterli olmaması nedeniyle üzücü kazaların meydana geldiği bir gerçektir. Bu kısımlardaki uyarıcı ve ikaz levhalarının eksiksiz bir şekilde konulması ve dış etkenlerden (rüzgar, kar, yağmur, insan müdahalesi vb.) etkilenmeyecek şekilde sabitlenmesi gerekmektedir.
Yol bakım ekipleri bayramda olabilecek üzücü kazaların sonuçlarını; ilk yardım ekipleri ise can kayıplarını en aza indirmek için trafiğin yoğun olacağı bayram tatilinin başladığı ilk ve son günlerinde hazır beklemelidirler.
Ne yazık ki bölünmüş yollar ve otoyollarımızda “şerit disiplini” uygulanmamakta ve denetlenmemektedir. Otomobiller dâhil, otoyollarda şeritler boşken en sağdan gitmek zorunludur. Orta şeridi işgal etmek veya orta şerit işgal edilmiş düşüncesiyle sağ şeritten geçmek kesinlikle yasaktır. Sol şerit sürekli olarak kullanılmamalıdır. Bu şerit yalnızca önceki aracı sollamak için kullanılır. Sol şeritteyken öndeki aracı selektörle taciz etmek yasaktır.
10 Numara Yağ Denetimleri?
Ayrıca bazı araç yangınlarının "10 numara yağ"dan kaynaklandığı yönünde bilgiler mevcuttur; bunun da özellikle akaryakıt fiyatlarındaki yüksek artışlar, yedek parça, tamir ve bakım gibi maliyetleri düşürmek gibi nedenlerden kaynaklandığı bilinmektedir. Bu konuda denetimler mutlaka artırılmalıdır.
Yaşanan kazalar göstermiştir ki işletme veya araç sahipleri yönetmeliğin hükümlerini yerine getirmemekte, yönetmeliğin söz konusu araçlarda uygulanıp uygulanmadığı, 10 numara yağ kullanılıp kullanılmadığı gibi trafik güvenliğini tehlikeye atan hususların takibi ve denetimi hiçbir kurum ve kuruluş tarafından yapılmamaktadır. Kısaca, özel ve kamuya ait toplu taşıma araçlarında ciddi bir güvenlik sorunu oluştuğu görülmektedir.
LPG’li araçların teknik denetimi
LPG’li araçların bakım ve kontrolü, yollardaki güvenliğimiz açısından son derece önem teşkil etmektedir. Maalesef Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 23 Haziran 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayınladığı yönetmelikle birlikte; LPG’li araçlar için “Gaz Sızdırmazlık Raporu” aranması zorunluluğunu tamamen ortadan kaldırılmıştır. Söz konusu uygulama sonucu uzman mühendislerin istihdam edildiği, standartlara uygun dönüşüm yapan yetkili firmalar piyasadan silinmeye, kayıt dışı, yetkisiz, niteliksiz, bünyesinde uzman bulundurmayan, standart dışı malzemenin kullanıldığı, kontrolsüz firmalar piyasaya tekrar hâkim olmaya, halkın can ve mal güvenliği yeniden ciddi bir şekilde tehdide maruz kalmaya başlamıştır.
Söz konusu denetimlerin kaldırıldığı bu ortamda sürücüler LPG’li araçlarını 6 ayda bir veya 10.000 km’de bir mutlaka bakıma sokmalı, LPG’li araç sürücüleri, muayene sonrası araçlarından gaz kokusu gelmesi durumunda sızdırmazlık kontrolü yaptırmalıdırlar. Bu konuda Odamızdan ücretsiz bilgi ve destek alabilirler.
Yaşanan kazalar yasal denetim ve mevzuat eksikliklerinin yanı sıra siyasal iktidarın her alanda olduğu gibi bu alanda da mühendislik hizmetlerini devre dışı bırakması, uzman kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmamasının sonuçlarıdır.
Kazaları en aza indirmek için sürücülerimiz uyarılarımızı mutlaka dikkate almalıdır. Sürücü ve yayaların dikkat etmesi gereken hususlarla birlikte, ilgili makamlar da gerekli önlemleri alarak yurttaşlarımıza güvenli bir yolculuk sağlamak için azami özen göstermelidir.
Sonuç olarak; vatandaşlarımızın bayram trafiğinde dikkatli araç kullanmalarını, kurallara mutlaka uymalarını, ilgili makamlarca gerekli önlemlerin alınmasını diler, bütün yurttaşlarımızın bayramını kutlar kazasız, güvenli yolculuklar dileriz.
Mehmet Ali ELMA
TMMOB Makina Mühendisleri Odası
Kocaeli Şubesi Başkanı