AdBlue, Nedir Bu? – 2

Geçen ayki yazımızda (Sayı 155 / Ekim 2019) AdBlue uygulaması hakkında teknik açıklamalara yer vermiş, detaylı olarak hangi amaca hizmet ettiği, fonksiyonunu nasıl yerine getirdiğini açıklamıştık.

Bu yazımızda ise kullanım ile ilgili bilgileri paylaşacağız.

Avrupa’da Dizel Araç Pazarı

Adblue kullanımı dizel motorlu araçlarda söz konusu olduğuna göre, Avrupa’daki 10 yıllık dizel motorlu araç pazarına kısaca bakalım. Alttaki grafikte 2014 yılı için Batı Avrupa'da satılan her iki araçtan en az bir tanesinin dizel motorlu araç olduğunu görüyoruz. 2017'de %40’lara yaklaşırken 2019’da %30’lar civarına inmiştir. İlerleyen yıllarda ise bu seviyelerin de altına düşerek 2021’de %25’lere gerilemesi bekleniyor.

Verimi benzinli motorlara göre daha yüksek olan bu motorlardan niçin vazgeçmek durumunda kalıyoruz? Yanıtı basit: Egzoz emisyon değerleri çevreyi tehdit ediyor ve bunun başında da NOx (Azot oksitler) geliyor.

Euro Normları

Bilindiği gibi egzoz emisyon değerleri EURO normları olarak belirlenmekte olup ülkemizde de 1993 yılından beri hayatımıza girmiştir. Konumuz olan NOx değerleri için aşağıdaki tabloya göz atarsak; Serbest NOx salınımı için 2000 yılına kadar, yani Euro 3’e kadar, Avrupa’da da bir standart getirilmediğini görüyoruz. Euro 3 ile birlikte, 2000 yılından itibaren, NOx değerlerine getirilen standartlar nedeniyle ortaya çıkan teknik zorunluluklar, yıllar içerisinde motorlarda EGR ve NOx Kapanı (NOx Trap) kullanımını zorunlu hale getirmişti.

2015 yılında ise, Euro 6 ile getirilen NOx sınır değerleri daha da aşağıya çekilmiş olduğu için, DİZEL Motorlu araçlarda kullanılan bu sistemlerin (EGR, NOx Trap) yeterli olmadığı görülmüş ve bazı markalar önceki yazımızda detaylarını verdiğimiz SCR sistemine ve dolayısıyla Adblue kullanımına geçmiştir.

Günümüzde ise Euro 6 standartları da yenilenmiş, Euro 6B ve Euro 6C standartlarından sonra Euro 6D Temp standardına geçilmiştir. Euro 6D Temp standartlarının getirdiği şartlar ise artık tüm Dizel Motorlu yeni araçlarda SCR sistemini zorunlu hale getirdiği için Adblue kullanımı da yeni araçlarda artık zorunlu oldu.

Adblue nasıl satılıyor?

Önceki yazımızda belirttiğimiz gibi, AdBlue, %67,5 demineralize su ve %32,5 “Üre”den oluşan renksiz, hafifçe amonyak kokulu bir sıvıdır. Plastik şişe veya bidonlarla benzin istasyonlarında satışa sunulduğu gibi, artık yakıt alır gibi pompadan da dolum yapmak mümkün.

Adblue donar mı?

Yanıt evet. Adblue -11 santigrat derecede donmaya başlıyor. Aracınızın deposunda bulunan bir ısıtma sistemi donan Adblue’nun sıvılaştırılması görevini yerine getiriyor. Ancak -11 derece ve daha düşük sıcaklıklarda depoya takviye yapmaya kalkarsanız, bunu başaramazsınız. Zira elinizdeki Adblue donmuş olacaktır. Bu nedenle düşük sıcaklık ortamında buna dikkat edip, takviye gerekirse ona göre önlem almak gerekeceğini hatırlatırız.

Adblue biterse?

Aman dikkat! Aracınızda Adblue bitmesine asla izin vermemeniz gerekiyor. Zira Adblue’nun bitmesi durumunda, yakıtın (motorinin) bitmesine benzer bir şekilde yolda kalacağınız gibi, daha da kötüsü, Adblue takviyesi yapsanız dahi aracınızı tekrar çalıştırmanız mümkün olamayacaktır.

Aracınızın tekrar çalıştırılabilmesi için mutlaka servis müdahalesi gerekmekte, markanın özel teşhis cihazları kullanılarak gerekli kodlamanın yapılması gerekmektedir.

Fakat telaşa gerek yok. “Gözümden kaçtı Adblue’nun bittiğinin farkına varamadım” diye bir durum söz konusu değil. Markaya göre değişim gösterebilmesine rağmen, yaklaşık 2500 Km.’lik Adblue rezerviniz kalma durumundan itibaren gösterge tablonuz çeşitli yöntemlerle (yazı, ses) sizi sürekli uyarıyor.

Bütün bu uyarılara rağmen, Adblue takviyesi yapmadan aracınızı kullanmaya ısrar eder ve Adbule rezervinizi tamamen bitirirseniz bile halen bir şansınız var. Kontak anahtarını kapatmamak, yani motoru stop ettirmemek şartıyla yakıt istasyonuna gidip gerekli takviyeyi yapabilirsiniz. Ancak, takviye yapmadan önce motorunuzu stop ettirirseniz, daha sonra gerekli takviyeyi yapsanız bile iş işten geçmiş olacak, motorunuz çalışmayacak ve yol yardım telefonunu çevirmek zorunda kalacaksınız.

İyisi mi siz, siz olun, gösterge tablosunun uyarılarına gereken önemi mutlaka verin. Önceden önleminizi alın; size çok yararlı bilgiler sunulduğunu göreceksiniz.

Bir başka yazıda buluşmak dileği ile sevgi ve saygılarımızla…

Ahmet Kurtlutepe – Makina Mühendisi
MMO İstanbul Şubesi Motorlu Araçlar Komisyonu Üyesi