VII. ULUSAL ÖLÇÜMBİLİM KONGRESİ
VII. ULUSAL ÖLÇÜMBİLİM KONGRESİ - SONUÇ BİLDİRGESİ
Makina Mühendisleri Odası Eskişehir ve İzmir Şubelerinin ortaklaşa düzenlediği VII. Ulusal Ölçümbilim Kongresi ve Kalite‘08 İzmir Fuarı, 30 Ekim - 01 Kasım 2008 tarihleri arasında İzmir‘de TMMOB Makina Mühendisleri Odası Tepekule Kongre ve Sergi Merkezi‘nde gerçekleştirildi.
Kongre 30 kurum ve kuruluş tarafından desteklenmiş, kongre boyunca toplam 13 paralel oturumda 40 adet bildiri sunulmuş, etkinlikte poster bildiri olarak kabul gören 18 çalışma da yer almıştır. Kongre süresince 1 panel, 1 seminer gerçekleştirilmiştir.
Kongreye paralel olarak düzenlenen fuara 21 kuruluş katılmıştır. Kalibrasyon, eğitim ve diğer hizmetlerle ilgili olarak düzenlenen fuar katılımcılardan büyük bir ilgi görmüş ve kuruluşlar arasındaki iletişimin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Kongre ve fuarı 246‘sı kayıtlı delege olmak üzere toplam 500‘ü aşkın mühendis, teknik eleman ve üniversite öğrencisi izlemiştir.
Kongrenin amaç ve hedefleri doğrultusunda, bilimsel endüstriyel ve yasal ölçümbilim alanlarında, sektörel (sağlık, gıda, kimya, mekanik vb.) bazda ulusal ve uluslararası yeni gelişmelerle, Avrupa Birliğine uyum çerçevesindeki sorunlar ele alınmış, ölçümbilim uygulamalarındaki yeni teknolojiler, standartlar irdelenmiş, ölçümbilim konusunda eğitim ve uzmanlaşma yolları tartışılmıştır.
Kongrenin birinci gününde T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Ölçüler ve Standartlar Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK-UME, TÜRKAK‘tan birer temsilcinin katıldığı açılış oturumunda kurum yetkilileri, ölçümbilim konusunda kurumlarının yeri, çalışmaları, amaçları konusunda katılımcılara geniş kapsamlı bilgi aktarmışlardır.
Etkinlikte ölçümbilimin sac ayağı, bilimsel, endüstriyel ve yasal ölçümbilim alanlarındaki, mevzuat, uygulanma durumu, piyasa gözetim ve denetimi v.b. konular ele alınarak bir mevcut durum tespiti yapılmış, sonrasında ise, 2. gün düzenlenen Panelde, Ülke ve Odamız gündeminde önemli bir yer tutan, "Yasal Ölçümbilim ve Uygulamaları" konu başlığı, yaşanan sorunlar ve olası çözüm önerileri boyutuyla, konunun tarafı, Kamu, ve Sektör Temsilcilerince derinlemesine tartışılmış, görüş ve öneriler paylaşılmıştır.
Odamız kamuoyuna olan sorumluluğunun bilinciyle, benzer etkinliklerinde olduğu gibi kongremizin bilim ve teknolojinin ışığında etkin bir tartışma ortamı yaratarak, önemli bir platform oluşturduğu düşüncesindedir. Bu bağlamda etkinlik boyunca yapılan tartışmalarla, aşağıda elde edilen tespitlerin kamuoyunun bilgisine sunulmasına karar verilmiştir.
- Ülkemizde yasal metroloji kapsamındaki 100 milyon adedi aşan ölçü aletlerinin denkliği ve güvenilirliğini sağlayacak, nitelikli kadro eksikliği çok ciddi bir sorundur. Ülke genelindeki 3.225 belediyemizden yalnızca 169‘ adet grup merkezi belediye de ölçü ve ayar memuru bulunmaktadır. Sanayi ve Ticaret Bakanlığımız Ölçüler ve Standartlar Genel Müdürlüğü ile yine Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‘na bağlı 81 İl Müdürlüğündeki çalışanlarla birlikte, bu konudaki hizmetler, Türkiye genelinde, toplam 500 civarındaki personelce yürütülmektedir. Bu sayının yetersizliği ve denetim eksikliğinden kaynaklı tüketicilerimizin uğradığı maddi kayıplar, haksız rekabet ve yaşanan bir dizi sıkıntı Sanayi ve Ticaret Bakanlığımız tarafından da ifade edilmektedir. Ölçü aletlerinin periyodik muayenelerinin ülke genelinde düzenli, sürekli, etkin ve yaygın olarak gerçekleştirilmesi bağımsız, tarafsız kamu yararını esas alan, işlevsel bir denetim yapısı oluşturmayı zorunlu kılmaktadır. Bu noktada 2006 yılında hazırlıkları Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve Odamız tarafından yapılan Yönetmeliklere Başbakanlık tarafından yayımlanacak bir tebliğ ile yürürlük kazandırılması bu alandaki denetim boşluğunu büyük ölçüde gidereceği vurgulanmıştır.
- Yeni yaklaşım yönetmelikleri çerçevesinde zorunlu uygulamaya geçilen teknik mevzuat alanında, kamusal denetim mekanizmalarının biran önce oluşturulması gerekmektedir. Bu kapsamda, MMO‘nun piyasa gözetimi ve denetimi konusunda üzerine düşecek her görevi yerine getirebileceği tespiti yapılmıştır.
- Ülkemizdeki yasal kapsamdaki ölçü aletlerinin kapsamlı bir envanterinin çıkarılması ve yapılacak denetimlerle birlikte bu envanterin güncel kılınması çalışması hayata geçirilmelidir.
- Atıl laboratuar, test ve ölçüm ekipmanlarının oluşmasının önüne geçilmesi için Ulusal laboratuvar envanterinin çıkarılması konusunda çalışma yapılmalıdır.
- Öncelikle Bakanlık, Üniversiteler, Ulusal Metroloji Enstitüsü, TÜRKAK, TSE, TMMOB ve bağlı Odaları, Tüketici Örgütlenmeleri arasındaki işbirliği geliştirilmeli, ortak bir çalışma ortamı yaratılmalıdır.
- Toplumda ölçümbilim ve ölçümbilimin gerekliliğine ilişkin özellikle yazılı ve görsel basında bilinç oluşturulmasına yönelik çalışmalar konunun tüm ilgili taraflarınca yapılmalıdır.
- Ölçümbilim konusundaki eğitimli personel sorunu hala çözülememiştir. Teknik mesleki eğitim kurumlarında verilen eğitim programları içerisinde metroloji eğitiminin yeterli düzeyde ve nitelikte olmak üzere eğitim programlarına dahil edilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı, ilgili kuruluşlar ile işbirliği içerisinde çalışmalar başlatmalıdır. Ayrıca yüksek okul ve üniversitelerde ilgili bölümlerin açılması çalışmaları hızlandırılmalı, diğer bölümlerde teorik ve pratik ölçme bilgisi eğitimi oranının yükseltilmesi çalışmaları yapılmalıdır.
- Meslek içi eğitim boyutu ile ölçümbilim alanında çalışan / çalışacak teknik personelin eğitiminin de uygulamada yetersiz kaldığı, konu özelinde MMO v.b meslek odalarına önemli görev ve sorumluluklar düştüğü ifade edilmiştir
- Ülkemizde sağlık alanında yaşanan ve insan hayatına mal olabilen hataların ortadan kaldırılması için "sağlık hizmetlerinde yapılan ölçümler"in güvenilirliği üzerinde önemle durulmalıdır. Bu kapsamda sağlık hizmetinin kalitesi ele alındığında, ülkemizde gerek kamu, gerekse özel sağlık kuruluşları arasında kalibrasyon çalışmaları yaygınlaştırılmalı, sistematik olarak uygulanması sağlanarak, sağlık hizmetinin kalitesini etkileyen bu önemli faktör kontrol altına alınmalıdır.
- Yasal ölçümbilimin yürütücüsü olan kurumun, mevcut yapısıyla gereksinimleri yeterince karşılayamadığı gerçeği ortaya konulmuş olup, bu yapının özerk bir statüye kavuşturulup, (Endüstriyel Ölçümbilim de TÜRKAK ve TSE, Bilimsel Ölçümbilim de TÜBİTAK UME benzeri, özerk organizasyonel yapılar) fiziki altyapı sorununun çözülerek, daha işlevsel bir hale getirilmesi zorunluluğu ortaya çıkmıştır.
- 2009 yılı başında "Ölçü Aletleri Direktifi" ‘nin yürürlüğe girmesiyle mevcut yasal ölçümbilim altyapısının, ülke menfaatleri (ulusal öncelikler ve ticari sürdürülebilirlik) ve ihtiyaçları dikkate alınarak oluşturulması gerekmektedir.
- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‘nın Piyasa denetimi alanında etkin görev alması için gerekli teknik araçları ve laboratuvar altyapısını ivedilikle oluşturması gerekmektedir veya bu alanda etkin kuruluşların, altyapı, bilgi birikimi ve deneyimlerinden yaralanılmasının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.
- TÜRKAK bünyesinde oluşturulan sektör komitelerinde, deneyim sahibi olan, Makina Mühendisleri Odası ve diğer meslek odalarının temsiliyeti sağlanmalıdır.
- Test ve Kalibrasyon laboratuvarlarının kalitesinin bir göstergesi olan Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar (LAK)‘ın ve Yeterlilik Testleri (YT)‘nin TÜRKAK şemsiyesi altında düzenlenmesi, zamanla söz konusu yapının akredite olması (LAK ve PT çalışmalarının bu alanda Akredite edilmiş kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmesi) ve gerektiğinde sonuçların konunun ilgili tarafları ve kamuoyu ile paylaşılması ölçümbilim kültürünün yaygınlaşması açısından önemlidir. LAK ve YT karşılaştırmaların alan ve organizasyon sayılarının artırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu alanların basit ölçümlerde değil uç teknoloji alanlarında, karmaşık ölçüm konularında olması sektörün gelişmesi açısından önem arz etmektedir.
Endüstriyel ölçümbilim uygulamalarının sektörel bazda ele alınarak, alana yönelik (otomotiv, makina imalatı, savunma, sağlık, gıda, tekstil ..v.b.) çalışmalara da platform hazırlanmasının, sanayiden katılımı olumlu olarak etkileyeceği değerlendirmesi yapılmıştır.