DİYARBAKIR 5 NOLU ASKERİ CEZAEVİ İNSAN HAKLARI MÜZESİ OLSUN!
Bileşeni olduğumuz Diyarbakır Kent Koruma ve Dayanışma Platformu, Siyasi Partiler ve STK’ların, Müze yapılmak istenen Diyarbakır 5 Nolu Cezaevi'ne ilişkin basın açıklaması yaparak, Cezaevinin tarihi gerçekliğine bağlı bir biçimde, hakikat ve yüzleşme mekânı kimliğiyle, “İnsan Hakları Müzesi'ne” dönüştürülmesi talebinde bulundular.
31 Ağustos’ta Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti’nde Sivil Toplum, Meslek Örgütü ve Siyasi Partilerden oluşan 108 kurumun İmzacı olduğu açıklama şöyle;
DİYARBAKIR 5 NOLU ASKERİ CEZAEVİ İNSAN HAKLARI MÜZESİ OLSUN!
4 Temmuz 1980 yılında açılan Diyarbakır 5 Nolu Askeri Cezaevi, açılmasının hemen akabinde gerçekleşen 12 Eylül Askeri Darbe sonrası Kürt halkının hafızından asla silinmeyecek ağır insan hakları ihlaline konu suçların işlendiği bir merkez haline gelmiştir. Askeri darbe sonrasında, cezaevinde tutulan mahpuslar yoğun fiziki ve psikolojik işkencelere maruz kalmış; çok sayıda mahpus yaşamını yitirmiş ya da kalıcı sağlık problemlerine yakalanmıştır. Mahpus ve yakınları üzerinde yarattığı travmanın etkileri de hala devam etmektedir.
Bütün bu yaşananlara rağmen cezaevi 40 yıl daha kullanılmış ve son olarak Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi olan ismiyle 2022 yılında kullanıma kapatılmıştır.
Diyarbakır 5 No.lu Askeri Cezaevi, ülkede hakikat ve yüzleşme mekanizmasının sağlanabilmesine aracılık edecek en önemli mekânlardan birisidir. Başta Kürtler olmak üzere, iktidardan farklı düşünenlerin hapsedilerek gerçekleştirilen hak ihlallerinin canlı bir hafıza merkezidir. Dolayısıyla hakikati ifşa, yüzleşmeyi sağlama ve insan haklarına dayalı bir yönetim anlayışının inşası için bu hafızanın diri tutulması elzemdir.
Özellikle 78’liler Girişiminin kurduğu “Diyarbakır Cezaevi Gerçeği ile Yüzleşme ve Adalet Komisyonu” ile bir çok sivil toplum ve meslek örgütü; 12 Eylül 2007 tarihinden bugüne kadar gerçekleştirdikleri yüzleşme görüşmeleri, paneller, resim ve fotoğraf sergileri, kısa metrajlı filmler, belgeseller, radyo ve TV programları, anmalar, sıç duyuruları ve yayınladıkları kitap ve dergiler vasıtasıyla Diyarbakır 5 No.lu Askeri Cezaevinde yaşanan vahşeti ve yarattığı tahribatı ülke ve dünya kamuoyunun gündemine taşımışlardır. Bütün bu çabalar Diyarbakır Cezaevinin, İnsanlık onuruna karşı işlenen suçların bir daha yaşanmaması için farkındalık oluşturacak bir insan hakları müzesine dönüştürülmesini sağlamaktı.
Diyarbakır Cezaevinin müzeye dönüştürülmesi fikri geçmişte iktidar yetkileri tarafından zaman zaman gündeme getirilmiştir. Yakın zamanda Cezaevinin Anı ve Etnoğrafya Müzesine dönüştürülmek üzere özel bir şirkete ihale edildiği öğrenilmiş bulunmaktayız.
Biz aşağıda imzası bulunan sivil toplum, meslek ve iş örgütleri; Diyarbakır 5 No.lu Askeri Cezaevinin her santimetre karesinin, tarihi gerçekliğine bağlı bir biçimde, hakikat ve yüzleşme mekânı kimliğiyle, “İnsan Hakları Müzesi” ne dönüştürülmesini talep ediyor; Bu amaçla proje aşamasına söz konusu döneme tanıklık edenlerin, mağdurların ve kentteki STK’ların dahil edilmesini istiyoruz.
İMZACI KURUMLAR:
DİYARBAKIR KENT KORUMA VE DAYANIŞMA PLATFORMU (93 KURUM)
AMED ŞEHİR TİYATROSU, MA MUZİK, KASED, A4 SANAT ATÖLYESİ,
DİTAM, HDP, YEŞİL SOL PARTİ, DPB, CHP, DEVA PARTİSİ, PİA, AZADİ HAREKETİ,
DDKD, KKP, SAADET PARTİSİ